Η επαναφορά του θεσμού της αυτεπιστασίας στα έργα της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελεί πλέον μία θετική εξέλιξη τόσο για την επανεκκίνηση της οικονομίας στις τοπικές αγορές όσο και για την εκτέλεση σημαντικού μέρους των τεχνικών προγραμμάτων των Δήμων, ιδίως σε μικρής εμβέλειας έργα υποδομής.
Η αυτεπιστασία υπήρξε παλαιός θεσμός ο οποίος καταργήθηκε τελευταία υπό το βάρος τόσο της ατελούς ή ψευδεπίγραφης εφαρμογής του όσο και υπό το βάρος του ασφυκτικού ελέγχου σε όλο το φάσμα των εργασιακών σχέσεων στην τοπική αυτοδιοίκηση. Σε τελική ανάλυση πάντως η κατάργηση της αυτεπιστασίας στέρησε από τους δήμους έναν ευέλικτο τρόπο εκτέλεσης δημοτικών έργων και επέβαλε την διαδικασία των αναθέσεων σε εργολήπτες ακόμη και για απλά έργα μικρής εμβέλειας και εντός των ορίων της απευθείας ανάθεσης. Αυτό πέραν των άλλων είχε ως αποτελέσματα την επιβάρυνση των δήμων με το εργολαβικό όφελος που κυμαίνεται από 18% (για έργα χρηματοδοτούμενα από ΣΑΤΑ) έως 28% (για έργα χρηματοδοτούμενα από ιδίους πόρους). Αν προστεθεί και το ΦΠΑ που ανήλθε στο 23% γίνεται αντιληπτό ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των δαπανών των ΟΤΑ δεν κατευθύνεται στο πραγματικό κόστος των έργων αλλά προστίθεται σε αυτό και επιβαρύνει υπέρογκα τους δημοτικούς προϋπολογισμούς.
Η αυτεπιστασία συνίσταται στην εκτέλεση των έργων με προσωπικό των δήμων ή με προσωπικό που προσλαμβάνουν οι δήμοι μόνο γιαυτόν τον σκοπό και με την τεχνική επίβλεψη του τεχνικού προσωπικού των δήμων εφόσον έχουν Τεχνική Υπηρεσία ή της ΤΥΔΚ. Αυτή εξάλλου είναι η πραγματική έννοια της επίβλεψης από τον Δήμαρχο ή τον Πρόεδρο της Κοινότητας παλαιότερα. Στην πράξη πάντως η εφαρμογή δεν ήταν πάντοτε σύννομη και αποδοτική και για λόγους αντικειμενικούς, επειδή η ΤΥΔΚ λόγω υποστελέχωσης δεν ήταν δε θέση να επιβλέψει όλα τα έργα αυτής της διαδικασίας στις Κοινότητες ενός νομού αλλά και για λόγους υποκειμενικούς επειδή οι ΟΤΑ, δια των δημάρχων ή προέδρων κοινοτήτων δεν εφάρμοζαν με πληρότητα και αυστηρότητα των θεσμό ή τον αξιοποιούσαν για αδιαφανείς διαδικασίες εκτέλεσης έργων.
Τα πράγματα όμως άλλαξαν. Από το 1999 με την λειτουργία των «καποδιστριακών δήμων» αλλά και κυρίως σήμερα με την λειτουργία των «καλλικρατικών δήμων» συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για την αποδοτική λειτουργία της αυτεπιστασίας, την επίτευξη οικονομικών κλίμακας στα μικρά έργα κατασκευής ή συντήρησης υποδομών κ.ο.κ.
Σήμερα σχεδόν όλοι οι δήμοι της χώρας διαθέτουν τεχνικό προσωπικό ενώ οι περισσότεροι έχουν ήδη συγκροτημένη Τεχνική Υπηρεσία. Συνεπώς ο ένας κρίσιμος όρος της επάρκειας στην τεχνική επίβλεψη υποστηρίζεται αποτελεσματικά.
Η εφαρμογή της αυτεπιστασίας επιτρέπει στους δήμους να αξιοποιήσουν το προσωπικό τους, ιδιαίτερα σήμερα που σε ορισμένες περιπτώσεις, με τις συγχωνεύσεις των νομικών τους προσώπων, προκύπτει και ως πλεονάζον, αλλά και να απασχολήσουν ντόπιο ανθρώπινο δυναμικό δίνοντας απασχόληση και συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της ανεργίας. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να εκτελέσουν έργα μικρής αλλά και εκτεταμένης εμβέλειας εξοικονομώντας πόρους.
Στην τρέχουσα οικονομική και αναπτυξιακή συγκυρία οι δήμοι μπορούν να γίνουν στηλοβάτες της τοπικής οικονομίας βελτιώνοντας ταυτόχρονα τις υποδομές ή κατασκευάζοντας νέα έργα τα οποία διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν υπό το βάρος της αδυναμίας να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις.
Τέλος, η επανεκκίνηση του θεσμού της αυτεπιστασίας πρέπει να συνοδευτεί από ασφαλιστικές δικλείδες πραγματικής εφαρμογής έτσι ώστε να αποκλειστούν οι δυσλειτουργίας που τον ακολούθησαν στο παρελθόν. Σήμερα υπάρχει η πραγματική ικανότητα της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης που μπορεί να διαχειριστεί τον θεσμό με καλύτερους όρους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου