ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Πώς οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν  πληγεί από την οικονομική κρίση; Ποιες μεταρρυθμίσεις έχουν γίνει σχετικά με τις  πρακτικές αυτών των αρχών; Ποιος είναι ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών  στο πλαίσιο των εσωτερικών διεργασιών των κρατών; Αυτά είναι μερικά από θέματα που  εξετάζονται στη νέα μελέτη του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (CEMR), με  τίτλο Η Αποκέντρωση σε ένα σταυροδρόμι:  εδαφικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη σε  περιόδους κρίσης. Ο σκοπός αυτής της έκδοσης  είναι να δώσει μια εικόνα όσο το δυνατόν  πληρέστερη για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν  τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή της κρίσης. Η  μελέτη στοχεύει, επίσης, να παρουσιάσει μια  επισκόπηση των συνεπειών της κρίσης στην  τοπική και περιφερειακή αυτονομία στην  Ευρώπη. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα  ότι μολονότι η κρίση δεν μετέβαλε δραματικά την  αρχιτεκτονική των τοπικών και περιφερειακών  αρχών, είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ευρωπαική προσέγγιση της οργάνωσης των υπηρεσιών  και στο ζήτημα της οικονομικής αυτοτέλειας.

Πληροφορίες:  http://ccre.org/img/uploads/piecesjointe/filename/CCRE_broch_EN_complete_low.pdf  

ΤΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ ΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΜΑΙΟΥ 2014

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαίου του 2014 θα διεξαχθούν σε ένα διαφορετικό από εκείνο των προηγουμένων πολιτικό και θεσμικό τοπίο. Η εφαρμογή των μνημονίων έδωσε το άλλοθι στις  δυνάμεις του συγκεντρωτισμού για  να καταρρακώσουν  οικονομικά και να περιθωριοποιήσουν θεσμικά και πολιτικά την τοπική αυτοδιοίκηση. Την ίδια στιγμή οι Δήμοι και οι Περιφέρειες  είναι τα μοναδικά επίπεδα του διοικητικού συστήματος που μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και να τα εμπιστευθούν οι πολίτες. Ιδιαίτερα στους Δήμους οργανώνονται και λειτουργούν δομές κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης  την  ίδια στιγμή που η φτώχια και η ανεργία  παίρνουν  θηριώδεις διαστάσεις.  Οι Περιφέρειες με μη αποδιδόμενους εγκαίρως τους πενιχρούς κεντρικούς αυτοτελείς πόρους διαχειρίζονται μεθοδικά και με θεαματικά αποτελέσματα το ΕΣΠΑ 2007-2013 σε σύγκριση με το παρελθόν των κρατικών περιφερειακών δομών.

Στις πολιτικές χειραγώγησης και περιθωριοποίησης η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να προτάξει δυναμικά την διεκδίκηση διαρκώς δυναμικότερου και κυρίως ευρύτερου ρόλου στην άσκηση  των δημοσίων πολιτικών σε όλους τους τομείς εκτός από εκείνους που αναφέρονται στο επιτελικό κράτος. Να μην υποχωρήσει σε δευτερεύοντες ρόλους ή σε μονοσήμαντους, όπως π.χ. μόνο στην κοινωνική αλληλεγγύη ή στις κλασικές διοικητικές της υποδομές. Η διεκδίκηση περισσοτέρων αρμοδιοτήτων και πόρων, η διεύρυνση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας, η κατάκτηση του δυναμικού αναπτυξιακού της ρόλου είναι  στόχοι από τους οποίους δεν μπορεί να οπισθοχωρήσει.

Παράλληλα οφείλει η ίδια να επεξεργαστεί και να προτείνει εκείνες τις θεσμικές και λειτουργικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν και αναβαθμίζουν την τοπική δημοκρατία, εμπεδώνουν την διαφάνεια και την λογοδοσία, ενθαρρύνουν την συμμετοχή των πολιτών και των κινημάτων στη διαμόρφωση και λήψη των αποφάσεων, ενθαρρύνουν την ανοικτή και δημοκρατική διαβούλευση και κατοχυρώνουν τις αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας, της χρηστής και προοδευτικής διακυβέρνησης.

Η ιστορική πορεία του θεσμού αλλά και η σημερινή πραγματικότητα του παραπαίοντος πολιτικού και ιδίως κομματικού συστήματος μας αποκαλύπτουν ότι οι παραπάνω στοχεύσεις, δηλαδή το διακύβευμα της δημιουργικής, ισχυρής και δημοκρατικής τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να ευδοκιμήσει στον ασφυκτικό κλοιό του κομματικού εναγκαλισμού ή της ψευδεπίγραφης χωρίς περιεχόμενο ανεξαρτησίας. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε η διεκδίκηση της ισχυρής και δημοκρατικής αυτοδιοίκησης απαιτεί ευρείες προγραμματικές συγκλίσεις, συμμετοχικές διαδικασίες και αυτόνομο πολιτικό λόγο. Αυτό είναι το γόνιμο περιβάλλον, το θερμοκήπιο ανασύνταξης της Αυτοδιοίκησης.

Εξάλλου σε αυτό το πεδίο της αυτόνομης παραγωγής πολιτικών για την τοπική κοινωνία, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή μπορούν και πρέπει να θεμελιωθούν οι βάσεις ενός νέου σύγχρονου, προοδευτικού και δημοκρατικού πολιτικού συστήματος στην κεντρική δομή του οποίου θα συγκροτηθεί επιτέλους το αναγκαίο επιτελικό κράτος.

ΝΑ ΨΗΦΙΣΤΕΙ ΑΜΕΣΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΣΤΗΝ ΔΕΗ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΝΕΙ ΧΩΡΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ.

ΣΧΟΛΙΟ
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ

ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΤΟ  ΔΗΜΟ.

Η πρόταση που διατυπώθηκε από Δημάρχους για την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης με την οποία να επιτρέπεται η καταβολή της δαπάνης στην ΔΕΗ για την επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος σε νοικοκυριά που τους έχει διακοπεί λόγω αδυναμίας να πληρώσουν αγγίζει πράγματι το σύνολο της  υπεύθυνης, πολιτικά ώριμης και κοινωνικά ευαίσθητης τοπικής αυτοδιοίκησης.  Η πρόταση των Δημάρχων: Βύρωνα, Νίκου Χαρδαλιά, Περιστερίου Ανδρέα Παχατουρίδη, Παλαιού Φαλήρου Διονύση Χατζηδάκη και  Καρπενησίου Κώστα Μπακογιάννη συνίσταται στην νομοθετική πρόβλεψη έτσι ώστε το Δημοτικό Συμβούλιο να έχει δικαίωμα να αποφασίσει την πληρωμή προς την ΔΕΗ του κόστους επανασύνδεσης του ηλεκτρικού ρεύματος και την καταβολή, για ένα χρονικό διάστημα των δαπανών κατανάλωσης με την παρακράτηση του αντίστοιχου ποσού από εκείνο που παρακρατά για τα δημοτικά τέλη  και αποδίδει η ΔΕΗ στους Δήμους. Με την ρύθμιση αυτή οι δαπάνες θα καταστούν νόμιμες και θα εγκρίνονται κατά τον προληπτικό έλεγχο από τον  Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κάτι που σήμερα δεν μπορεί να γίνει.

Κρίσιμη προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα και την χρηστή αξιοποίηση προς όφελος των αδύναμων νοικοκυριών είναι η οργάνωση και καλή λειτουργία της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου. Είναι σημαντικό η Κοινωνική Υπηρεσία να οργανώνεται με το κατάλληλο προσωπικό, να λειτουργεί με την ευθύνη των κοινωνικών επιστημόνων και του προσωπικού που την στελεχώνει χωρίς την άμεση εμπλοκή των αιρετών στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της. Οι αιρετοί πρέπει να περιορίζονται στην εποπτεία και στην εγγύηση των αρχών της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας. Επίσης η ένταξη των εθελοντών στην λειτουργία της Κοινωνικής Υπηρεσίας πρέπει να γίνεται με κανόνες διαφάνειας και αντικειμενικότητας χωρίς την άμεση εμπλοκή των αιρετών.

Όπου υπάρχουν τέτοιες κοινωνικές υπηρεσίες πρέπει να πιστοποιηθούν και  να αναλαμβάνονται άμεσα πρωτοβουλίες κοινωνικής  αλληλεγγύης όπως αυτή που προαναφέρεται. Εάν δεν υπάρχουν πρέπει να δημιουργηθούν. Σε κάθε άλλη περίπτωση είναι πιθανή, εάν όχι βεβαία, η πελατειακή εκμετάλλευση του κοινωνικού πόνου και της ανέχειας από τους τοπικούς άρχοντες, κατά κανόνα παλιάς «κοπής» και νοοτροπίας.

Κοινωνικές Υπηρεσίες σε όλους τους Δήμους, με εγγυήσεις αποτελεσματικής οργάνωσης και λειτουργίας, και σύστημα διαπαραταξιακής παρακολούθησης αλλά ταυτόχρονα και λειτουργικής ανεξαρτησίας πρέπει να είναι η αφετηρία. Εν συνεχεία η καταγραφή των αναγκών και η εφαρμογή πρωτοβουλιών ανακούφισης των συνανθρώπων που δεν έχουν τα στοιχειώδη κοινωνικά αγαθά  είναι το κρίσιμο πεδίο θεσμικής και οικονομικής παρέμβασης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με αυτές τις προϋποθέσεις η πρόταση για την κάλυψη των δαπανών επανασύνδεσης του ηλεκτρικού ρεύματος στα οικονομικά αδύναμα νοικοκυριά είναι χρήσιμη και επίκαιρη.