Ράλλης
Γκέκας*
Κατερίνα
Μήτσου
LOCALIT Αναρτήθηκε: 10.01.2013
Η οικονομική κρίση και οι ολοένα μεγαλύτερες
πιέσεις προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση να «προσφέρει περισσότερα με λιγότερους
πόρους» δημιούργησαν ένα ασφυκτικό οικονομικά περιβάλλον. Η κατάσταση
επιδεινώθηκε με τη μεταφορά σειράς αρμοδιοτήτων, χωρίς όμως την παράλληλη
μεταφορά και των αντιστοιχών, για την υλοποίηση τους, πόρων. Οι συνθήκες αυτές
οδήγησαν στην αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης με σκοπό να
προσφέρουν οι δήμοι τις ίδιες ή ακόμη και περισσότερες υπηρεσίες προς τους
πολίτες τους, με το ίδιο ή χαμηλότερο κόστος.
Στη δύσκολη αυτή εξίσωση προστίθεται και ο παράγων
τρόικα. Οι λύσεις πλέον δεν πρέπει απλώς να προταθούν ή να αξιολογηθούν από την
τρόικα αλλά, στις περισσότερες των περιπτώσεων, αποτελούν δική της επιλογή. Η
λύση που επιβάλλεται πολλές φορές αποτελεί λύση για κάποιο άλλο πρόβλημα και
όχι πάντως για το ζητούμενο. Σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο
καθορισμός του. Μπορεί για παράδειγμα, ένα δημοσιονομικό νούμερο να περιγράψει
την πολυποικιλότητα και τις προοπτικές των 325 δήμων; Το μέγεθος του δήμου, η
διάρθρωση της τοπικής αγοράς, οι ανάγκες και οι ιδιαιτερότητες της τοπικής
οικονομίας και κοινωνίας, η εμπειρία και οι διαχειριστικές ικανότητες του κάθε
δήμου είναι ορισμένες μόνο από τις παραμέτρους που θα πρέπει να λαμβάνονται
υπόψη όταν αναζητούμε μία πραγματική και όχι «πολιτική» λύση.
Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις, σε ευρωπαϊκό αλλά
και παγκόσμιο επίπεδο, όπου η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών των δήμων προτάθηκε
ως εναλλακτική λύση. Η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στην παροχή δημοτικών
υπηρεσιών πολύ γρήγορα έγινε αποδεκτή ως εργαλείο διαχείρισης και όχι μόνο σε
δήμους με ένα συγκεκριμένο πολιτικό και ιδεολογικό προσανατολισμό. Από τη
δεκαετία του ΄60 με αποκορύφωμα τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 δεν ήταν λίγες οι
τοπικές αρχές που προχώρησαν άμεσα στη σύναψη συμβολαίων με ιδιώτες για την
ανάληψη δημοτικών υπηρεσιών.
Η διεθνής εμπειρία πλέον είναι πολύ πλούσια. Αν και
η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών των δήμων διαδόθηκε με ταχείς ρυθμούς, έρευνες
που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων έδειξαν ότι η
ιδιωτικοποίηση δεν ήταν τόσο αποτελεσματική όσο αναμενόταν. Μολονότι η θεωρία
της ιδιωτικοποίησης των δημοτικών υπηρεσιών φαίνεται να έχει ακόμη οπαδούς
πληθαίνουν, ωστόσο, οι φωνές όσων υποστηρίζουν ότι έχουμε πλέον την
«πολυτέλεια» να ξεφύγουμε από πολιτικούς δογματισμούς και να δούμε τις ιδιωτικοποιήσεις
στις πραγματικές τους διατάσεις, με τα προτερήματα και τα μειονεκτήματα τους,
προσδιορίζοντας το χώρο και το χρόνο που μπορούν ή όχι να τα αξιοποιήσουν.
Η επιλογή της ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των
στερεών αποβλήτων δεν είναι τυχαία. Προβάλλεται από την τρόικα ως η λύση ακόμα
και στο επίπεδο της αποκομιδής των σκουπιδιών και μόνο. Έχει μάλιστα
ποσοτικοποιήσει τις αναμενόμενες «εξοικονομήσεις» των δήμων από την
ιδιωτικοποίηση και τις έχει εντάξει στις διεθνείς υποχρεώσεις μας, σε συγκεκριμένο
χρονικό προγραμματισμό.
Προσφέρει η ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των
στερεών αποβλήτων εξοικονομήσεις πόρων σε όλους τους δήμους ανεξαρτήτως
μεγέθους, γεωγραφικής θέσης, δομής και χρόνου; Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να
απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό κάνοντας χρήση κυρίως της διεθνούς εμπειρίας.