ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

Η βαθιά οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας βυθίζει ολοένα και περισσότερο την Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση, τον πιο κοντινό στον πολίτη θεσμό του δημοκρατικού μας πολιτεύματος, σε ένα αδιέξοδο ανέχειας και απαξίωσης.

Τα τρία τελευταία χρόνια έχει υποστεί μια πρωτοφανή μείωση των πόρων της - λειτουργικών και επενδυτικών - που σε σύγκριση με το 2009 ξεπερνά το 50%.

Την ίδια στιγμή οι δήμοι δίνουν καθημερινά αιματηρό αγώνα, με ό,τι μέσα διαθέτουν, ώστε να προσφέρουν στους συμπολίτες μας,  που βιώνουν τις ζοφερές συνέπειες της κρίσης,  υπηρεσίες αλληλεγγύης, που διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και την ομαλή λειτουργία των πόλεων και των χωριών μας,

Ωστόσο τα περιθώρια έχουν πλέον εξαντληθεί.

Η πρωτοφανής κρίση που βιώνει η Χώρα μας θέτει επιτακτικά το ζήτημα αλλαγής οργάνωσης του Κράτους, του πολιτικού συστήματος και των θεσμών του. Είναι ξεκάθαρο πως το Ελληνικό Κράτος δε μπορεί να λειτουργεί με ένα ξεπερασμένο μοντέλο διοικητικής διάρθρωσης, ανίκανο να ανταποκριθεί στις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας του 21ου αιώνα.

Εάν θέλουμε να βγει η Χώρα από αυτή την πολύπλευρη κρίση η απάντηση είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση να γίνει γνήσιος θεσμός και δύναμη της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, θεσμός και δύναμη της παραγωγικής και αναπτυξιακής πορείας της Χώρας.

Είναι η ώρα της Αποκέντρωσης, είναι η ώρα της Αυτοδιοίκησης.

ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΩΝΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ 4071/2012

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

τ. Δήμαρχος Αυλώνος Ευβοίας

Πρόσφατα ψηφίστηκε ο Νόμος  4071/2012 (ΦΕΚ Α΄85/11-4-2012) «Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/50/ΕΚ.», με τον οποίο στα άρθρα 13-17 ρυθμίζονται θέματα διαχείρισης απορριμμάτων και συγκεκριμένα θεσμοθετούνται οι Περιφερειακοί Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων οι οποίοι θα διαδεχθούν τους ήδη λειτουργούντες ΦΟΔΣΑ.

1.         Σύσταση των Περιφερειακών Συνδέσμων ΦΟΔΣΑ (Άρθρο 13 του ν. 4071/2012)

Συγκεκριμένα με το άρθρο 13 του παραπάνω νόμου συγκροτούνται οι περιφερειακοί Σύνδεσμοι Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων  (στο εξής: «Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ») οι οποίοι υλοποιούνται σε όλες τις περιφέρειες εκτός της Περιφέρειας Αττικής των τριών Νησιωτικών Περιφερειών, Βορείου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων.  Ο όρος «Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων» δεν είναι πάντως ακριβής και είναι μάλλον ατυχής διότι δεν αποδίδει αυτό που πραγματικά είναι ο Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ, δηλαδή  σύνδεσμος δήμων της περιφέρειας για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Πράγματι μέλη του  διαδημοτικού συνδέσμου του άρθρου 13 του ν.4071/2012 είναι το σύνολο των δήμων της οικείας Περιφέρειας οι οποίοι μάλιστα συμμετέχουν υποχρεωτικά σε αυτόν χωρίς την προηγούμενη λήψη σχετικής απόφασης από το αρμόδιο να αποφασίσει όργανο, δηλαδή το δημοτικό συμβούλιο. Συγκεκριμένα, με απόφαση του ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εντός ενός μηνός από τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου, δηλαδή έως την 11η Μαίου 2012 οφείλει να εκδώσει  Απόφαση για την σύσταση του συνδέσμου στον οποίο μετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι δήμοι των διαχειριστικών ενοτήτων της περιφέρειας και δεδομένης της άμεσης εκπροσώπησής τους πρόκειται ευθέως για αναγκαστική συμμετοχή όλων των συνδέσμων της περιφέρειας.

Στον νέο διαδημοτικό- περιφερειακό σύνδεσμο συγχωνεύονται υποχρεωτικά όλοι οι υφιστάμενοι ΦΟΔΣΑ της οικείας περιφέρειας είτε είναι σύνδεσμοι είτε είναι ανώνυμες εταιρίες ή άλλες επιχειρήσεις των ΟΤΑ που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ. Οι τυχόν υφιστάμενες, λειτουργούσες ή υπό κατασκευή εγκαταστάσεις, περιέρχονται υποχρεωτικά στον νέο σύνδεσμο. Στην πράξη ο νομοθέτης δεν συγχωνεύει αυτομάτως του παλαιούς ΦΟΔΣΑ στον νέο αλλά δημιουργεί τον νέο σύνδεσμο ως ένα θεσμικό κέλυφος στο οποίο συντεταγμένα και εντός της προθεσμίας των έξι μηνών από την σύστασή του συγχωνεύονται όλοι οι υφιστάμενοι ΦΟΔΣΑ. Δηλαδή κατά το εξάμηνο αυτό ο κάθε δήμος μετέχει ταυτόχρονα σε δύο ΦΟΔΣΑ, τον υφιστάμενο και τον νέο. Ο νέος σύνδεσμος αρχίζει να αναπτύσσεται οργανωτικά και λειτουργικά και ο παλαιός υποχρεώνεται να ακολουθήσει τον «οδικό χάρτη» της συγχώνευσης αφού αποτιμηθεί η περιουσία του και περιέλθει στον νέο.  Ασφαλώς τα προβλήματα της μετάβασης σε αυτό το διττό σχήμα είναι αρκετά. Ορισμένα μόνο αντιμετωπίζει ο νομοθέτης. Τα υπόλοιπα προφανώς θα αντιμετωπιστούν στην πορεία η οποία για να πετύχει προϋποθέτει καλά οργανωμένο σύστημα παρακολούθησης και υποστήριξης.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ - ΟΡΙΟ ΘΗΤΕΙΩΝ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ

Άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ

Οι  μεταρρυθμίσεις στο πολιτικό σύστημα είναι προοδευτικές όταν στοχεύουν στην ανασυγκρότηση και την ενδυνάμωση της πραγματικής δημοκρατίας και συνεπώς εστιάζονται στην αυθεντική πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας ως αλληλουχίας θεσμών πολιτικής αντιπροσώπευσης και άμεσης συμμετοχής των πολιτών στη διαμόρφωση των πολιτικών επιλογών.

Η ουσιαστική αναδιάταξη της πολιτικής αντιπροσώπευσης επιβάλλεται  για  την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών με όρους πραγματικού σεβασμού στην βούληση του πολίτη, με όρους ανεξαρτησίας των αντιπροσώπων-πολιτικών από άλλες εξαρτήσεις πέραν της πολιτικής εντολής, με όρους απόλυτης διαφάνειας και πραγματικής λογοδοσίας.

Η πραγματική διαφάνεια στην περιουσιακή κατάσταση των πολιτικών αλλά και όλων όσων μετέχουν στην άσκηση της εξουσίας ή σε λειτουργίες που επηρεάζουν την εξουσία, όπως οι δημοσιογράφοι και οι κάτοχοι των μέσων επικοινωνίας, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι δικαστικοί έως τώρα ήταν ψευδεπίγραφη και στο τοπικό πολιτικό σύστημα εξακολουθεί να είναι ακόμη «ταμπού». Είναι τώρα η στιγμή που πρέπει να γίνει ειλικρινής, πραγματική και απόλυτα κατανοητή από όλους τους πολίτες. Καμία σκιά, καμία υπεκφυγή.

Κατάργηση κάθε ειδικής δωσιδικίας για τους υπουργούς. Όλοι οι πολιτικοί λειτουργοί από τον Πρωθυπουργό έως τον δημοτικό σύμβουλο πρέπει να απολαμβάνουν την ίδια δικαστική προστασία που έχουν οι πολίτες από τον φυσικό τους δικαστή. Μόνο ο χρόνος και η ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης για τους πολιτικούς μπορεί να είναι ιδιαίτερος προκειμένου να μην δυσχεραίνεται επί μακρόν η άσκηση της αποστολής τους αλλά και για να μην επιτυγχάνουν την παρακώλυση της δικαστικής ετυμηγορίας.

H καθοριστική όμως μεταρρύθμιση στην συγκρότηση του πολιτικού συστήματος  πέρα από την ενδυνάμωση και εμπέδωση των αρχών της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας και της λογοδοσίας είναι η καθιέρωση του ανώτατου ορίου θητείας στα πολιτικά όργανα. Όρια στις θητείες όλων των πολιτικών. Κανείς δεν μπορεί να είναι βουλευτής συνεχόμενα για χρόνο περισσότερο από τον προβλεπόμενο χρόνο  δύο συνταγματικών θητειών (δύο τετραετίες, δηλαδή οκτώ χρόνια). Κανείς δεν μπορεί  μέλος της Κυβέρνησης για περισσότερο από οκτώ χρόνια συνολικά  είτε είναι βουλευτής είτε όχι. Κανένας Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης δεν μπορεί να εκλεγεί στο αξίωμά του για περισσότερες από δύο θητείες (δέκα χρόνια).  Κανένας δεν μπορεί να παραμείνει στα συλλογικά όργανα του δήμου ή της περιφέρειας που ασκούν διοίκηση, δηλαδή την οικονομική επιτροπή και την επιτροπή ποιότητας ζωής ή τις λοιπές διοικητικές επιτροπές της περιφέρειας περισσότερο από πέντε χρόνια συνολικά. Κανείς δεν μπορεί να εκλεγεί δημοτικός ή περιφερειακός σύμβουλος πάνω από τρεις θητείες (δέκα πέντε χρόνια).

Η αρχή του ορίου των θητειών επιτρέπει την εναλλαγή των προσώπων στα πολιτικά όργανα, την αποφυγή των επαγγελματιών της πολιτικής και στο επίπεδο των δήμων και των περιφερειών και την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού στο πολιτικό σύστημα. Είναι πηγή ανανέωσης και αξιοκρατίας.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ, Η ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ

Τα πολιτικά όργανα των δήμων και των περιφερειών λειτουργούν στο πλαίσιο της πολιτικής τους αυτοτέλειας, δηλαδή της ανεξαρτησίας από διοικητικές αποφάσεις κρατικών οργάνων και της ανεξαρτησίας από τις πολιτικές αποφάσεις κομματικών ή άλλων φορέων της κοινωνίας ή της πολιτείας. Οι πράξεις τους καθορίζονται από το γενικό δημόσιο συμφέρον, από το ειδικότερο δημοτικό ή περιφερειακό δημόσιο συμφέρον αντίστοιχα και από τις προγραμματικές τους δεσμεύσεις.

Η αποφάσεις των οργάνων των δήμων και των περιφερειών, στο πλαίσιο της πολιτικής αυτοτέλειας, επηρεάζονται και σε ορισμένες περιπτώσεις περιορίζονται από τους γενικούς άξονες της κυβερνητικής πολιτικής στους επιμέρους τομείς, από τα προγράμματα ανάπτυξης  του ανώτερου πολιτικού-διοικητικού επιπέδου (Δήμος- Περιφέρεια- Κυβέρνηση). Η ανασύσταση ενός σύγχρονου και λειτουργικού συστήματος δημοκρατικού προγραμματισμού είναι αναγκαία για την θέσπιση των κανόνων και των ορίων εντός των οποίων αναπτύσσεται η πολιτική αυτοτέλεια και συντίθεται η υπαγωγή των αναπτυξιακών στόχων του κατώτερου επιπέδου στις αναπτυξιακές κατευθύνσεις του ανώτερου αλλά και αντίστροφα εξειδικεύονται στο κατώτερο επίπεδο τα εθνικά αναπτυξιακά προγράμματα ή με αυτή την αλληλουχία και τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα.

Η τήρηση της νομιμότητας αποτελεί απαράβατη αρχή της προοδευτικής διακυβέρνησης. Η απλούστευση των διαδικασιών, η εμπέδωση της διαφάνειας, η αυστηρή υποταγή στην υποχρέωση της λογοδοσίας είναι μερικές από τις πλέον κρίσιμες προϋποθέσεις για να μην υπάρξει αιτία ή κίνητρο παρέκκλισης από την νομιμότητα. Η τήρηση της νομιμότητας από τα πολιτικά και διοικητικά όργανα των δήμων και των περιφερειών αποτελεί  ταυτόχρονα και το αποτελεσματικό τείχος προστασίας του δικαιώματος της πολιτικής αυτοτέλειας. Παράλληλα όμως εάν δεν τηρηθούν αντίστοιχες αρχές και για τα όργανα που ασκούν τον έλεγχο νομιμότητας  τα όργανα αυτά μπορούν να μεταβληθούν σε ιμάντες χειραγώγησης της αυτοδιοίκησης.

Η οικονομική αυτοδυναμία των δήμων και των περιφερειών, ως θεμελιώδης προϋπόθεση της συνταγματικής προστασίας της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελεί ένα κρίσιμο αλλά σχεδόν ανύπαρκτο διακύβευμα. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η οικονομική αυτοδυναμία των δήμων και των περιφερειών, δηλαδή η διασφάλιση των πόρων που είναι αναγκαίοι για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και την εκπλήρωση της αποστολής τους είναι βασικός κανόνας ικανός και αναγκαίος για την ύπαρξη  του νέου προοδευτικού τοπικού πολιτικού και διοικητικού συστήματος.

Η επίτευξη της οικονομικής αυτοδυναμίας συνδέεται άμεσα με την αλλαγή του φορολογικού συστήματος, τη διαμόρφωση ενός αποκεντρωμένου φορολογικού συστήματος με παράλληλο επαναπροσδιορισμό φόρων και τελών που συνδέονται με την τοπική οικονομία καθώς και με την ανασυγκρότηση εκ νέου και παράλληλα με το αποκεντρωμένο φορολογικό σύστημα ενός αναδιανεμητικού συστήματος χρηματοδότησης για την σύγκλιση των δήμων και των περιφερειών δεδομένου ότι η φοροδοτική ικανότητα των τοπικών κοινωνιών δεν είναι ούτε ισοβαρής ούτε ικανή, σε αρκετές περιπτώσεις, να καλύψει τις ελάχιστες ανάγκες των δήμων και των περιφερειών.

Η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των δήμων και των περιφερειών αλλά κυρίως η παραχώρηση της χρήσης της δημόσιας περιουσίας μπορεί να πολλαπλασιάσει τους πόρους των δήμων και των περιφερειών. Για την ενθάρρυνση αυτών των πρωτοβουλιών χρειάζεται η ενεργοποίηση τόσο του Υπουργείου Εσωτερικών όσο και των ίδιων των συλλογικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της ΚΕΔΕ και της ΕΝ.ΠΕ. και η ανάδειξη των καλών πρακτικών από την εμπειρία της ευρωπαϊκής αυτοδιοίκησης.

ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Η ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ

Η τοπική αυτοδιοίκηση, οι δήμοι και οι περιφέρειες πρέπει να προσανατολίσουν την αποστολή τους ως οργανωτές και εμψυχωτές της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Αυτό τον ρόλο δεν θα το φέρουν σε πέρας με το παλαιό παράδειγμα της ανάληψης άμεσα οικονομικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αλλά  με την οργάνωση υποστηρικτικών δομών για την πρόσβαση των παραγόντων της τοπικής και περιφερειακής οικονομίας στην γνώση, στην πληροφόρηση, στην οργάνωση της προβολής των τοπικών προϊόντων, στην ενθάρρυνση  της  επένδυσης στην κοινωνική οικονομία. Όλα αυτά  μπορούν και πρέπει να είναι συντονισμένα σε ένα δημοτικό ή περιφερειακό σχέδιο ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας. Είναι πλέον αποδεκτό από όλο και περισσότερους παράγοντες της οικονομίας ότι η χώρα χρειάζεται άμεσα ένα νέο δυναμικό παραγωγικό πρότυπο. Η συμβολή των δήμων και των περιφερειών στην διαμόρφωση και την υποστήριξή του είναι μία από τις κρισιμότερες αποστολές της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Για να μπορέσουν οι δήμοι και οι περιφέρειες να ασκήσουν την αναπτυξιακή τους αποστολή χρειάζονται σύγχρονα και ευέλικτα θεσμικά εργαλεία. Γιαυτό πρέπει να αναθεωρηθεί η κρατούσα θεσμική αντίληψη που κατάργησε ακόμη και τις αναπτυξιακές επιχειρηματικές δράσεις της αυτοδιοίκησης  με την οριζόντια απαγόρευση των δημοτικών αναπτυξιακών εταιριών και τον δραστικό περιορισμό των περιφερειακών. Πρέπει πάντως να υπογραμμιστεί ότι τα νέα αναπτυξιακά εργαλεία των δήμων και των περιφερειών δεν θα οδηγούν σε διεύρυνση του τοπικού δημόσιου τομέα, σε θεμελίωση εργασιακών σχέσεων δημοσίου χαρακτήρα με την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού ή στην παραγωγή αρνητικών οικονομικών αποτελεσμάτων που θα επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς των δήμων και των περιφερειών.

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΑΜΥΝΕΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης

καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου

στο πανεπιστήμιο Αθηνών

 Ομιλία στην εκδήλωση της Κίνησης για την υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας: «Δημοκρατία σε κρίση, Δημοκρατία στην κρίση»  (5.4.2012)

Η οξύτατη οικονομική κρίση, στην οποία έχει βουλιάξει τα τελευταία χρόνια, λιγότερο ή περισσότερο, όλη η ανθρωπότητα, είναι φανερό ότι έχει αλυσιδωτές δραματικές επιπτώσεις στους περισσότερους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής. Στην πραγματικότητα, βέβαια, αυτό που έκανε κυρίως η κρίση ήταν να αναδείξει ανάγλυφα και συνάμα να επιβεβαιώσει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο τάσεις που είχαν διαφανεί, προβλήματα που είχαν εμφανισθεί  και αλλαγές που είχαν δρομολογηθεί, άλλοτε εμφανώς και άλλοτε υποδόρια, ήδη από την τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα, με καταλύτη το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης.

Είναι γνωστό ότι η πτώση του τείχους του Βερολίνου, το 1989, δεν επισφράγισε απλώς το τέλος του μεταπολεμικού διπολισμού. Σηματοδότησε, παράλληλα, το πέρασμα σε μια νέα διεθνή οικονομική πραγματικότητα, που χαρακτηρίζεται από ριζικές ανακατατάξεις, τόσο στο πεδίο των παραγωγικών σχέσεων όσο και στο πεδίο των παραγωγικών δυνάμεων. Αυτές οι ανακατατάξεις οδήγησαν σταδιακά  στον «αχαλίνωτο καπιταλισμό» και στον «φονταμενταλισμό των αγορών», με αποκορύφωμα την πλήρη ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που οδήγησε, εν τέλει,  στην οικονομική κατάρρευση.

Παράλληλα όμως οι ίδιες ανακατατάξεις κλόνισαν  συνθέμελα και όλες τις ιστορικές βάσεις της σύγχρονης δημοκρατίας:

Η ΠΟΛΗ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΜΟΝΗ

Του Γιώργου Καμίνη

Δημάρχου Αθηναίων

Αναδημοσίευση από το ΕΘΝΟΣ, 31/3/2012

Όσο οι αναγκαίες λύσεις για την Αθήνα δεν δίνονται από τη δημοκρατική και κοινωνική πλειοψηφία, τόσο τα πολιτικά άκρα θα επιδιώκουν τον ρόλο του άτυπου «αφεντικού»

Αξιοπρόσεκτη είναι η σπουδή που επιδεικνύουν όλο και πιο πολλοί να ασχολούνται με την Αθήνα και το ιστορικό της κέντρο. Θα μπορούσε μάλιστα να είναι και πολύ χρήσιμη, αν ήταν μία προσέγγιση καθαρή, χωρίς παρωπίδες και αγκυλώσεις ή έστω απαλλαγμένη από εφήμερες πολιτικές στοχεύσεις και σκοπιμότητες.

Ναι, η Αθήνα βιώνει μία από τις πιο σοβαρές και σύνθετες κρίσεις της. Κρίση κοινωνική, ως απόρροια της οικονομικής βουτιάς, η οποία εξελίσσεται σε ανθρωπιστική, εφόσον όλο και περισσότεροι άνθρωποι οδηγούνται στο περιθώριο, στερούμενοι των αυτονόητων αγαθών, της τροφής, της στέγης ή της υγειονομικής φροντίδας. Ομως, όχι. Η Αθήνα δεν αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Διέρχεται με τη δική της σειρά και τις δικές της (ελληνικές) ιδιαιτερότητες την κρίση που πέρασαν οι περισσότερες μεγαλουπόλεις σε όλο τον κόσμο. Μια κρίση η οποία στην περίπτωση της Αθήνας δεν είναι μόνο κρίση εικόνας ή λειτουργίας, αλλά κρίση ταυτότητας και στρατηγικής. Και τι εννοώ. Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στην Κοπεγχάγη για την Ευρωπαϊκή Σύνοδο των Περιφερειών και των Πόλεων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ευρωπαϊκή ατζέντα εμπλουτίζεται και με ζητήματα που σήμερα για την Αθήνα θα θεωρούνταν -λανθασμένα κατά την άποψή μου- ως «πολυτέλεια». Ζητήματα όπως οι πράσινες δημόσιες συγκοινωνίες, η αξιοποίηση των απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας, η ενθάρρυνση του ποδηλάτου βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων.

Όμως, στην Κοπεγχάγη επιβεβαιώθηκε περισσότερο από κάθε τι άλλο ότι ο κοινωνικός ρόλος των πόλεων γίνεται σημαντικότερος από ποτέ. Το αίτημα για δράσεις κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης εκ μέρους των πόλεων καθώς και για χάραξη πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης δεν αποτελούν ελληνικό προνόμιο αλλά ευρωπαϊκό. Ο Ζοζέ Μπαρόζο και ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, ο καθένας από τη δική του πολιτική οπτική γωνία, συμφώνησαν ότι το προερχόμενο από την κεντρική διοίκηση έλλειμμα κοινωνικής πολιτικής πέφτει στους ώμους των πόλεων και των δήμων που καλούνται πλέον να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής. Ετσι και το σχέδιο για την αναβάθμιση της Αθήνας δεν μπορεί παρά να κινείται ταυτόχρονα πάνω σε δύο βασικούς άξονες: