Ο αντίκτυπος της κρίσης στην Αυτοδιοίκηση της Ρουμανίας

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: www.localit.gr

O Δήμαρχος κ.Tudor Pendiuc

Του Tudor Pendiuc, δημάρχου Pitesti και προέδρου της Ενωσης Δήμων Ρουμανίας

Είναι γνωστό ότι κάθε οικονομική κρίση έχει επιπτώσεις σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων κάθε κράτους. Τα αποτελέσματα αυτά είναι άμεσα, ανάλογα με τον τρόπο που οι κεντρικές κυβερνήσεις είναι σε θέση ή όχι να διαχειριστούν τις κρίσεις σε εθνικό επίπεδο.

Στη Ρουμανία η κρίση είχε δραματικές συνέπειες και επηρέασε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τις δουλειές τους, με συνέπεια τα εισοδήματά τους να μειωθούν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι τιμές όλων των προϊόντων έχουν αυξηθεί, αποτέλεσμα της αύξησης του ΦΠΑ.

Απ’ όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων η Δημόσια Διοίκηση ήταν ο τομέας που τον έπληξε περισσότερο η κρίση, λόγω των επιβαλλόμενων μέτρων λιτότητας. Ωστόσο, τα μέτρα επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό και την Τοπική Δημόσια Διοίκηση, καθώς η ρουμανική κυβέρνηση αποφάσισε –στις αρχές Ιουλίου του 2010– την απόλυση 60.000 υπαλλήλων περίπου από το δημόσιο τομέα, εκ των οποίων 50.000 προέρχονταν από την Τοπική Δημόσια Διοίκηση.

Η απόφαση αυτή σχετικά με το προσωπικό συνοδεύτηκε και από άλλα μέτρα, όπως είναι η μείωση κατά 25% των μισθών για όλους τους υπαλλήλους στο δημόσιο τομέα, η άρση των πληρωμών των υπερωριών, αλλά και κάθε άλλου είδους μπόνους, όπως είναι το πριμ παραγωγικότητας, που μέχρι τώρα αποδίδονταν δικαιωματικά σε υπαλλήλους με αξιόλογη αποδοτικότητα. Πρωταρχικά, όμως, η κυβέρνηση είχε απαγορεύσει όλες τις προσλήψεις για την κάλυψη κενών θέσεων στη Δημόσια Διοίκηση. Πρόσθετα μέτρα ακολουθήθηκαν το 2011, όταν κάθε εδαφική διοικητική μονάδα υποχρεώθηκε να τηρεί ανώτατο όριο δαπανών προσωπικού στους προϋπολογισμούς.

Η μείωση του αριθμού των υπαλλήλων στην Τοπική Δημόσια Διοίκηση, χωρίς ανάλογη μείωση των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών σε τοπικό επίπεδο, οδήγησε στην αύξηση των συνολικών δαπανών στους τοπικούς προϋπολογισμούς. Ο λόγος για τον οποίον συνέβη κάτι τέτοιο είναι ότι προκειμένου να πραγματοποιηθεί η παροχή δημοσίων υπηρεσιών, όπως η συντήρηση των χώρων πρασίνου, η αποχέτευση, η συντήρηση του οδικού δικτύου κ.ά., οι τοπικές διοικήσεις αναγκάστηκαν να αναθέσουν σε εξωτερικούς συνεργάτες τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, επιβαρύνοντας τους τοπικούς προϋπολογισμούς με επιπλέον κόστος, κυρίως λόγω του ΦΠΑ, ο οποίος υπολογίζεται στην παροχή υπηρεσιών από ιδιωτικές εταιρείες.

Η κρατική παρέμβαση δεν αρκέστηκε στη διαμόρφωση πολιτικών σχετικά με το προσωπικό, όπως αυτές επιβλήθηκαν στις τοπικές αρχές. Αντίθετα, ακολούθησαν κυβερνητικές αποφάσεις για τη μείωση των τοπικών δημοσιονομικών εσόδων. Ετσι μέσα από διάφορες κανονιστικές πράξεις, μερικές από τις ίδιες πηγές των εσόδων στους τοπικούς προϋπολογισμούς αποσύρθηκαν, ενώ, παράλληλα, οι ποσοστώσεις που δικαιούνται οι τοπικές αρχές από το φόρο εισοδήματος που συγκεντρώνεται στα όρια των διοικητικών ενοτήτων μειώθηκε κατά 7% (40%, περίπου, των συνολικών εσόδων των τοπικών προϋπολογισμών). Στη μείωση αυτή θα πρέπει να προστεθούν οι συνέπειες της κρίσης σε εθνικό επίπεδο, ιδίως η μείωση της βάσης των φορολογικών εσόδων, τόσο λόγω του περιορισμού των θέσεων εργασίας όσο και των μισθών των υπαλλήλων.

Επίσης, το 2011 οι μεταβιβάσεις από τον κεντρικό προϋπολογισμό στους τοπικούς μειώθηκαν κατά 25%. Οι μεταβιβάσεις αυτές αφορούσαν τη μερική χρηματοδότηση αποκεντρωμένων αρμοδιοτήτων όπως είναι η εκπαίδευση, η υγεία, η κοινωνική βοήθεια για τα άτομα με αναπηρίες κ.λπ.

Αν και η Τοπική Δημόσια Διοίκηση συνειδητοποίησε την αναγκαιότητα τέτοιων μέτρων που έπρεπε να ληφθούν από την κυβέρνηση, προκειμένου να περιοριστούν οι επιπτώσεις της κρίσης στη Ρουμανία, τα μέτρα αυτά δεν οδήγησαν στην επίτευξη των στόχων. Η μείωση των μισθών και των συντάξεων προκάλεσε, αντίθετα, τον περιορισμό της κατανάλωσης και έμμεσα συντέλεσε στη μείωση της παραγωγής και στην παράλληλη αύξηση της ανεργίας.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν με σκοπό τη μείωση των δημοσίων δαπανών και, σε γενικές γραμμές, τα μέτρα που επιβλήθηκαν στην Τοπική Διοίκηση δεν συνοδεύτηκαν από παράλληλα μέτρα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης. Πριν από τη λήψη μέτρων λιτότητας δεν προηγήθηκε η ανάλυση των επιπτώσεων από την άποψη της αποτελεσματικότητας και το σημαντικότερο δεν πραγματοποιήθηκε καμία δημόσια συζήτηση, στην οποία όλοι οι ενδιαφερόμενοι (επιχειρήσεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις, η κοινωνία των πολιτών και οι τοπικές αρχές) θα είχαν δικαίωμα γνώμης.

Συνοψίζοντας θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα μέτρα λιτότητας που έλαβε η κυβέρνηση της Ρουμανίας αποτελούν παράδειγμα παραβίασης της αρχής της τοπικής αυτονομίας που αναγνωρίζεται από διάφορες κανονιστικές πράξεις. Είχαν σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στην παροχή τοπικών δημοσίων υπηρεσιών, ιδίως στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας, της παιδείας, αλλά και στον τομέα των άλλων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Συντέλεσαν στον περιορισμό των τοπικών επενδύσεων, λόγω των περικοπών των δαπανών που κατευθύνονται στις επενδύσεις, αλλά και στην αύξηση των τοπικών ελλειμμάτων.