ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Πώς οι τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν  πληγεί από την οικονομική κρίση; Ποιες μεταρρυθμίσεις έχουν γίνει σχετικά με τις  πρακτικές αυτών των αρχών; Ποιος είναι ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών  στο πλαίσιο των εσωτερικών διεργασιών των κρατών; Αυτά είναι μερικά από θέματα που  εξετάζονται στη νέα μελέτη του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (CEMR), με  τίτλο Η Αποκέντρωση σε ένα σταυροδρόμι:  εδαφικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη σε  περιόδους κρίσης. Ο σκοπός αυτής της έκδοσης  είναι να δώσει μια εικόνα όσο το δυνατόν  πληρέστερη για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν  τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή της κρίσης. Η  μελέτη στοχεύει, επίσης, να παρουσιάσει μια  επισκόπηση των συνεπειών της κρίσης στην  τοπική και περιφερειακή αυτονομία στην  Ευρώπη. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα  ότι μολονότι η κρίση δεν μετέβαλε δραματικά την  αρχιτεκτονική των τοπικών και περιφερειακών  αρχών, είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ευρωπαική προσέγγιση της οργάνωσης των υπηρεσιών  και στο ζήτημα της οικονομικής αυτοτέλειας.

Πληροφορίες:  http://ccre.org/img/uploads/piecesjointe/filename/CCRE_broch_EN_complete_low.pdf  

ΤΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ ΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΜΑΙΟΥ 2014

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαίου του 2014 θα διεξαχθούν σε ένα διαφορετικό από εκείνο των προηγουμένων πολιτικό και θεσμικό τοπίο. Η εφαρμογή των μνημονίων έδωσε το άλλοθι στις  δυνάμεις του συγκεντρωτισμού για  να καταρρακώσουν  οικονομικά και να περιθωριοποιήσουν θεσμικά και πολιτικά την τοπική αυτοδιοίκηση. Την ίδια στιγμή οι Δήμοι και οι Περιφέρειες  είναι τα μοναδικά επίπεδα του διοικητικού συστήματος που μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και να τα εμπιστευθούν οι πολίτες. Ιδιαίτερα στους Δήμους οργανώνονται και λειτουργούν δομές κοινωνικής φροντίδας και αλληλεγγύης  την  ίδια στιγμή που η φτώχια και η ανεργία  παίρνουν  θηριώδεις διαστάσεις.  Οι Περιφέρειες με μη αποδιδόμενους εγκαίρως τους πενιχρούς κεντρικούς αυτοτελείς πόρους διαχειρίζονται μεθοδικά και με θεαματικά αποτελέσματα το ΕΣΠΑ 2007-2013 σε σύγκριση με το παρελθόν των κρατικών περιφερειακών δομών.

Στις πολιτικές χειραγώγησης και περιθωριοποίησης η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να προτάξει δυναμικά την διεκδίκηση διαρκώς δυναμικότερου και κυρίως ευρύτερου ρόλου στην άσκηση  των δημοσίων πολιτικών σε όλους τους τομείς εκτός από εκείνους που αναφέρονται στο επιτελικό κράτος. Να μην υποχωρήσει σε δευτερεύοντες ρόλους ή σε μονοσήμαντους, όπως π.χ. μόνο στην κοινωνική αλληλεγγύη ή στις κλασικές διοικητικές της υποδομές. Η διεκδίκηση περισσοτέρων αρμοδιοτήτων και πόρων, η διεύρυνση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας, η κατάκτηση του δυναμικού αναπτυξιακού της ρόλου είναι  στόχοι από τους οποίους δεν μπορεί να οπισθοχωρήσει.

Παράλληλα οφείλει η ίδια να επεξεργαστεί και να προτείνει εκείνες τις θεσμικές και λειτουργικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν και αναβαθμίζουν την τοπική δημοκρατία, εμπεδώνουν την διαφάνεια και την λογοδοσία, ενθαρρύνουν την συμμετοχή των πολιτών και των κινημάτων στη διαμόρφωση και λήψη των αποφάσεων, ενθαρρύνουν την ανοικτή και δημοκρατική διαβούλευση και κατοχυρώνουν τις αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας, της χρηστής και προοδευτικής διακυβέρνησης.

Η ιστορική πορεία του θεσμού αλλά και η σημερινή πραγματικότητα του παραπαίοντος πολιτικού και ιδίως κομματικού συστήματος μας αποκαλύπτουν ότι οι παραπάνω στοχεύσεις, δηλαδή το διακύβευμα της δημιουργικής, ισχυρής και δημοκρατικής τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να ευδοκιμήσει στον ασφυκτικό κλοιό του κομματικού εναγκαλισμού ή της ψευδεπίγραφης χωρίς περιεχόμενο ανεξαρτησίας. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε η διεκδίκηση της ισχυρής και δημοκρατικής αυτοδιοίκησης απαιτεί ευρείες προγραμματικές συγκλίσεις, συμμετοχικές διαδικασίες και αυτόνομο πολιτικό λόγο. Αυτό είναι το γόνιμο περιβάλλον, το θερμοκήπιο ανασύνταξης της Αυτοδιοίκησης.

Εξάλλου σε αυτό το πεδίο της αυτόνομης παραγωγής πολιτικών για την τοπική κοινωνία, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή μπορούν και πρέπει να θεμελιωθούν οι βάσεις ενός νέου σύγχρονου, προοδευτικού και δημοκρατικού πολιτικού συστήματος στην κεντρική δομή του οποίου θα συγκροτηθεί επιτέλους το αναγκαίο επιτελικό κράτος.

ΝΑ ΨΗΦΙΣΤΕΙ ΑΜΕΣΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΣΤΗΝ ΔΕΗ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΝΕΙ ΧΩΡΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ.

ΣΧΟΛΙΟ
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΟΥΛΗ

ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΤΟ  ΔΗΜΟ.

Η πρόταση που διατυπώθηκε από Δημάρχους για την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης με την οποία να επιτρέπεται η καταβολή της δαπάνης στην ΔΕΗ για την επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος σε νοικοκυριά που τους έχει διακοπεί λόγω αδυναμίας να πληρώσουν αγγίζει πράγματι το σύνολο της  υπεύθυνης, πολιτικά ώριμης και κοινωνικά ευαίσθητης τοπικής αυτοδιοίκησης.  Η πρόταση των Δημάρχων: Βύρωνα, Νίκου Χαρδαλιά, Περιστερίου Ανδρέα Παχατουρίδη, Παλαιού Φαλήρου Διονύση Χατζηδάκη και  Καρπενησίου Κώστα Μπακογιάννη συνίσταται στην νομοθετική πρόβλεψη έτσι ώστε το Δημοτικό Συμβούλιο να έχει δικαίωμα να αποφασίσει την πληρωμή προς την ΔΕΗ του κόστους επανασύνδεσης του ηλεκτρικού ρεύματος και την καταβολή, για ένα χρονικό διάστημα των δαπανών κατανάλωσης με την παρακράτηση του αντίστοιχου ποσού από εκείνο που παρακρατά για τα δημοτικά τέλη  και αποδίδει η ΔΕΗ στους Δήμους. Με την ρύθμιση αυτή οι δαπάνες θα καταστούν νόμιμες και θα εγκρίνονται κατά τον προληπτικό έλεγχο από τον  Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κάτι που σήμερα δεν μπορεί να γίνει.

Κρίσιμη προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα και την χρηστή αξιοποίηση προς όφελος των αδύναμων νοικοκυριών είναι η οργάνωση και καλή λειτουργία της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου. Είναι σημαντικό η Κοινωνική Υπηρεσία να οργανώνεται με το κατάλληλο προσωπικό, να λειτουργεί με την ευθύνη των κοινωνικών επιστημόνων και του προσωπικού που την στελεχώνει χωρίς την άμεση εμπλοκή των αιρετών στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της. Οι αιρετοί πρέπει να περιορίζονται στην εποπτεία και στην εγγύηση των αρχών της αντικειμενικότητας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας. Επίσης η ένταξη των εθελοντών στην λειτουργία της Κοινωνικής Υπηρεσίας πρέπει να γίνεται με κανόνες διαφάνειας και αντικειμενικότητας χωρίς την άμεση εμπλοκή των αιρετών.

Όπου υπάρχουν τέτοιες κοινωνικές υπηρεσίες πρέπει να πιστοποιηθούν και  να αναλαμβάνονται άμεσα πρωτοβουλίες κοινωνικής  αλληλεγγύης όπως αυτή που προαναφέρεται. Εάν δεν υπάρχουν πρέπει να δημιουργηθούν. Σε κάθε άλλη περίπτωση είναι πιθανή, εάν όχι βεβαία, η πελατειακή εκμετάλλευση του κοινωνικού πόνου και της ανέχειας από τους τοπικούς άρχοντες, κατά κανόνα παλιάς «κοπής» και νοοτροπίας.

Κοινωνικές Υπηρεσίες σε όλους τους Δήμους, με εγγυήσεις αποτελεσματικής οργάνωσης και λειτουργίας, και σύστημα διαπαραταξιακής παρακολούθησης αλλά ταυτόχρονα και λειτουργικής ανεξαρτησίας πρέπει να είναι η αφετηρία. Εν συνεχεία η καταγραφή των αναγκών και η εφαρμογή πρωτοβουλιών ανακούφισης των συνανθρώπων που δεν έχουν τα στοιχειώδη κοινωνικά αγαθά  είναι το κρίσιμο πεδίο θεσμικής και οικονομικής παρέμβασης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με αυτές τις προϋποθέσεις η πρόταση για την κάλυψη των δαπανών επανασύνδεσης του ηλεκτρικού ρεύματος στα οικονομικά αδύναμα νοικοκυριά είναι χρήσιμη και επίκαιρη.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Αναδημοσίευση από: http://www.citybranding.gr/

Εισήγηση Σίμου Δανιηλίδη, Προέδρου Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής, Απασχόλησης και Αλληλεγγύης της Κ.Ε.Δ.Ε-Δημάρχου Νεάπολης-Συκεών στο συνέδριο "Κοινωνία σε κρίση, Αυτοδιοίκηση σε δράση" που οργάνωσε η ΚΕΔΕ 21-22 Νοεμβρίου 2013 στη Θεσσαλονίκη

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, εδώ και πολλά χρόνια με δική της πρωτοβουλία, ανέπτυξε δράσεις και υπηρεσίες κοινωνικής πολιτικής, συνέστησε δομές με χαρακτηριστικά γεωγραφικής κατανομής, ποσότητας και τυποποίησης που μπορούν να θεωρηθούν ότι ορίζουν ένα εθνικό πλαίσιο αποκεντρωμένης λειτουργίας των κοινωνικών υπηρεσιών.

Στην τρέχουσα Προγραμματική Περίοδο οι φορείς της Αυτοδιοίκησης υλοποιήσαμε σειρά συγχρηματοδοτούμενων δράσεων στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής. Με επιτυχία κατορθώσαμε σε περίοδο κρίσης να κρατήσουμε ανοιχτές χιλιάδες Δημοτικές δομές, αξιοποιώντας πόρους του ΕΣΠΑ. Με συνέπεια η Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής Απασχόλησης και Αλληλεγγύης και η ΚΕΔΕ καταφέραμε να διασφαλίσαμε τη βιωσιμότητά τους ιδιαίτερα τα 2 τελευταία χρόνια όταν όλοι και όλες θεωρούσαν σχεδόν αδύνατη την εξασφάλιση της χρηματοδότησης τους.

Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο. Αλλά εντάσσεται σε μια πολιτική που απαιτεί και διεκδικεί ήδη από το 1995 και το Συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο την αναβάθμιση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης συνολικά στην άσκηση Κοινωνικής Πολιτικής στην Ελλάδα.

Απαιτήσαμε και διεκδικήσαμε τόσο στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τον Καποδίστρια όσο και για τον Καλλικράτη η Αυτοδιοίκηση να γίνει στη χώρα ο αποκλειστικός τομέας παροχής ολοκληρωμένων και ποιοτικά αναβαθμισμένων κοινωνικών υπηρεσιών. Πρεσβεύουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση των ευθυνών άσχετα αν μερικοί μας κατηγορούν ότι έχουμε τη νοοτροπία των «βλαχοδημάρχων».

Έχοντας ως πρόκληση αυτήν την περίοδο τη διαμόρφωση του ΣΕΣ οι προτάσεις της αυτοδιοίκησης για την κοινωνική πολιτική και την απασχόληση συνοψίζονται σε 5 άξονες.

Άξονας 1. Εθνική αποκεντρωμένη κοινωνική πολιτική, με ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης

Η αυτοδιοίκηση, ως βασικός πυλώνας της δημόσιας διοίκησης, έχει αποδείξει πως διαθέτει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να συμβάλλει ουσιαστικά και με συγκεκριμένες προτάσεις .

Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο, πρέπει να είναι διακριτός και συγκεκριμένος για ζητήματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της, και αφορούν σε έργα και δράσεις, που ήδη με εξαιρετική επιτυχία, όπως προκύπτει και από τα υψηλά ποσοστά απορροφητικότητας πόρων του ΕΣΠΑ που απευθύνονται στους φορείς της, διαχειρίζεται και υλοποιεί.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

Σήμερα, 28 Νοεμβρίου 2013, συνήλθαμε, σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση, οι δήμαρχοι όλης της χώρας για να συζητήσουμε και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν τόσο από την κατάθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014, όσο και από το δυσμενές θεσμικό περιβάλλον που έχουν δημιουργήσει οι αποφάσεις της Κυβέρνησης για κατάργηση αρμοδιοτήτων και δομών των Δήμων (Δημοτική Αστυνομία, Σχολικοί Φύλακες), για εξαγγελίες αλλαγής του Εκλογικού Συστήματος και των διοικητικών ορίων των νησιωτικών Δήμων, για ενδεχόμενη κατάργηση Νομικών Προσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Το διαμορφούμενο οικονομικό και θεσμικό περιβάλλον έχει οδηγήσει τους αιρετούς, αλλά και τους εργαζόμενους σε πραγματική απόγνωση, τη στιγμή που οι Δήμοι αποτελούν το τελευταίο καταφύγιο των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Με στόχο να αντιμετωπιστούν όλα τα παραπάνω και να οδηγηθεί η χώρα σε μία πραγματική ανάπτυξη στηριγμένη στην αποκέντρωση και την εδαφική και κοινωνική συνοχή,

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ:

1.            Όχι στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος των αιρετών και στη διάσπαση των Δήμων.

2.            Καμία επιπλέον παρακράτηση πόρων από τους ΚΑΠ.

3.            Την άμεση κατάθεση νομοσχεδίου με τις ρυθμίσεις που πρότεινε η ΚΕΔΕ, για επίλυση των προβλημάτων που συνδέονται με τη λειτουργία, τη διαφάνεια και τη γραφειοκρατία στους Δήμους, με την καταστατική θέση των αιρετών και των εργαζόμενων, καθώς και με τις οικονομικές υποχρεώσεις τρίτων προς τους Δήμους, συνεκτιμώντας  τις συνθήκες που διαμόρφωσε η κρίση.

4.            Απορρόφηση όλων των εργαζομένων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα (Σχολικοί Φύλακες και Δημοτικοί Αστυνομικοί).

5.            Ενσωμάτωση των έντεκα (11) αλληλεπικαλυπτόμενων και αντιφατικών μεταξύ τους ελέγχων, σε έναν ουσιαστικό, αποτελεσματικό, σύγχρονο και εντός των συνταγματικών πλαισίων έλεγχο νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας.

6.            Καμία παρέμβαση στην οργάνωση και στις δομές των Δήμων, παρά μόνο η εθελοντική κινητικότητα, όπως ακριβώς προτάθηκε από την ΚΕΔΕ, χωρίς τις δήθεν «εγγυήσεις», που στην ουσία ακυρώνουν το μέτρο.

7.            Στο πλαίσιο του Νέου ΕΣΠΑ, να δημιουργηθεί ΕΙΔΙΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, ύψους 2,5 δις € με δικαιούχους τους Δήμους, για έργα τοπικής υποδομής.

8.            Αύξηση των πόρων του Πράσινου Ταμείου από το 2,5% στο 10%, αφού πρόκειται για τοπικό ανταποδοτικό τέλος που αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος.

9.            Συνέχιση ένταξης έργων στο ΕΦΔ – ΕΕΤΑΑ μέχρι της συνολικής απορρόφησης του εγκεκριμένου ποσού από το ΕΣΠΑ.

10.          Όχι στην συρρίκνωση και κατάργηση των μονάδων υγείας, ΕΟΠΥΥ, στους δήμους της χώρας.

11.          Με αφορμή τις πρόσφατες πλημμύρες που έπληξαν την Ρόδο και την Ψέριμο, ζητούμε από την Κυβέρνηση να επιτελέσει το καθήκον της, διαθέτοντας τις απαιτούμενες πιστώσεις για την αποκατάσταση των υποδομών και την ανακούφιση των πληγέντων.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ Η «ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ 5 ΔΗΜΑΡΧΩΝ;»

Του Πάνου Σκοτινιώτη, Δημάρχου Βόλου

Η πρώτη, άκρως επιτυχημένη, δημόσια εκδήλωση της «πρωτοβουλίας των 5 Δημάρχων» στο Βόλο, τροφοδότησε εκτεταμένες αναφορές και ιδιαίτερα θετικά σχόλια. Όπως ωστόσο ήταν αναμενόμενο, δεν θα μπορούσαν να λείψουν και οι αντιδράσεις, προερχόμενες κατά βάση από δυνάμεις παγιδευμένες σε στερεότυπα του παρελθόντος, που  επιμένουν να δίνουν μάχες οπισθοφυλακής. Είναι χαρακτηριστικό ότι η όποια κριτική ασκήθηκε στην «πρωτοβουλία των 5», δεν ασκήθηκε  από τη σκοπιά της ανάγκης για ακόμη πιο ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό πλαίσιο. Ασκήθηκε, αντίθετα, από τη σκοπιά της συντηρητικής, επί της ουσίας, άποψης, που αντιλαμβάνεται την Τοπική Αυτοδιοίκηση σαν εκτελεστικό βραχίονα της κομματικής στρατηγικής και όχι με τη διττή της υπόσταση,  δηλαδή ως αναπόσπαστο μέρος του ενιαίου συστήματος διακυβέρνησης της χώρας, με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και ταυτόχρονα, ως κορυφαίο θεσμό της κοινωνίας πολιτών.

Οφείλουμε να ομολογήσουμε πως όταν κάναμε τα πρώτα βήματα της «πρωτοβουλίας των 5 δημάρχων», δεν μπορούσαμε να εκτιμήσουμε την απήχηση και τη δυναμική που θα αποκτούσε. Ενδεχομένως να έπαιξε σ’ αυτό ρόλο το γεγονός ότι οι απόψεις και οι προτάσεις που διατυπώνουμε, είναι βγαλμένες όχι από γενικές θεωρητικές αναζητήσεις, αλλά από την πολύτιμη εμπειρία της καθημερινής διοίκησης, την εμπειρία της καθημερινής εφαρμοσμένης πολιτικής, τη δύσκολη και πολυσύνθετη πραγματικότητα της κρίσης που με οδυνηρό τρόπο βιώνουν οι συμπολίτες μας. Επιπλέον, το γεγονός ότι δεν διστάζουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς περιστροφές, στρογγυλέματα και μισόλογα. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο μόνος τρόπος για να αναζωογονηθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και για να λειτουργήσει ως παράγοντας ανάταξης της χαμένης εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτική και τους δημοκρατικούς θεσμούς, καθώς και ως παράγοντας ενότητας και συνοχής των τοπικών κοινωνιών.

Τι είναι, λοιπόν, και τι επιδιώκει η «πρωτοβουλία των 5»; Εντελώς επιγραμματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η «πρωτοβουλία των 5» είναι μια πολιτική παρέμβαση  με στόχο η τοπική αυτοδιοίκηση να βρει το λόγο της ύπαρξής της, δηλαδή να γίνει και τοπική και αυτοδιοίκηση. Και για να γίνουμε πιο σαφείς: η κυβέρνηση μεταχειρίζεται την τοπική αυτοδιοίκηση σαν μέρος του προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα. Εμείς, αντίθετα, θεωρούμε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να γίνει μέρος της λύσης του και αιχμή της ανασυγκρότησης της χώρας. Η μεγάλη πρόκληση  για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι να διαδραματίσει ενεργό και δημιουργικό ρόλο στο  Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης που έχει ανάγκη η Ελλάδα, το οποίο θα υπερβαίνει τη μνημονιακή εποχή. Η μεγάλη πρόκληση, τελικά, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι  να αποτελέσει πόλο δημοκρατικής ανασυγκρότησης, κοινωνικής ευθύνης και μεταρρυθμιστικής προοπτικής, που θα οριοθετείται σαφώς από τις αντι-αυτοδιοικητικές κυβερνητικές πολιτικές, την αντι-μεταρρύθμιση, την ακινησία,  τη στασιμότητα και τον λαϊκισμό.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Συνέντευξη του Δημαρχου Θεσσαλονίκης  Γιάννη Μπουτάρη στην Λίνα Λιάκου

Αναδημοσίευση από http://www.chronosmag.eu/    πηγή:  Πλατφόρμα "Συμμετοχή"

Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης μιλάει για τη δυνατότητα συμμετοχής των πολιτών στη διοίκηση του Δήμου, επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο του εθελοντή σε σχέση με αυτόν του ενεργού πολίτη. Περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν φορείς και Δήμος αναφορικά με τη λειτουργία των επιτροπών διαβούλευσης και των λαϊκών συνελεύσεων, αλλά και την ανάγκη για πιο ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις ώστε να γίνει η τοπική αυτοδιοίκηση οικονομικά αυτόνομη.

Η συνέντευξη δόθηκε στον Βόλο, στο πλαίσιο της πρώτης δημόσιας εκδήλωσης της «Πρωτοβουλίας των 5 δημάρχων» με θέμα την κοινωνική πολιτική των δήμων, στις 6 Νοεμβρίου 2013.

— Στη διακήρυξη της Πρωτοβουλίας των 5 «1.000 λέξεις για την Αυτοδιοίκηση – Συμβολή σε μια δημόσια συζήτηση» αναφέρετε πως «οι δημοτικές παρατάξεις μας και η Διοίκηση δεν απευθύνονται απλώς στους δημότες αλλά τους κάνουν κοινωνούς των πολιτικών τους και συνεργάζονται στενά με τοπικές κινήσεις πολιτών». Πώς και σε ποιον βαθμό πιστεύετε ότι έχει αλλάξει η σχέση των πολιτών με τη δημοτική αρχή τα τελευταία χρόνια αφότου αναλάβατε τη Δημαρχία; Ποιος μπορεί να είναι κατά τη γνώμη σας ο ρόλος του πολίτη στη σύγχρονη διακυβέρνηση της πόλης;

Καταρχήν η συμπεριφορά του πολίτη δεν έχει αλλάξει. Δεν μπορεί να αλλάξει εύκολα συμπεριφορά ετών και γενεών παρά τη δική μας διάθεση. Οι επιτροπές διαβούλευσης που εισήχθησαν με τον Καλλικράτη, στον Δήμο Θεσσαλονίκης τουλάχιστον, δεν δούλεψαν ικανοποιητικά. Κι αυτό γιατί και οι ίδιοι οι φορείς που έχουν κληθεί να συμμετέχουν στις επιτροπές διαβούλευσης δεν πιστεύουν ότι πράγματι μπορεί να υπάρχει συμμετοχή στη διοίκηση.

Πάμε στο τι θα πει συμμετοχή στη διοίκηση: εμείς προσπαθήσαμε μέσω των τοπικών κοινοτήτων, που είναι και το κύτταρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, να κάνουμε ορισμένες λαϊκές συνελεύσεις, όπως προβλέπονται και από τον Καλλικράτη, οι οποίες αποδείχθηκαν όμως μια παταγώδης αποτυχία. Στις λαϊκές συνελεύσεις, ακριβώς επειδή δεν πιστεύει ο πολίτης ότι μπορεί να λυθούν προβλήματα και δεν πιστεύει στη συμμετοχή, έρχονται συνήθως άνθρωποι που είτε είναι μόνιμα διαμαρτυρόμενοι είτε έχουν βρει λύσεις για τα πάντα, με αποτέλεσμα οι λαϊκές συνελεύσεις να καταλήγουν σε μια χαοτική κατάσταση, η οποία τολμώ να πω ότι είχε και κομματικές αντιπαραθέσεις.

Είχαμε όμως την εξής τύχη: μέσω της ελληνογερμανικής συνεργασίας ήρθε στη Θεσσαλονίκη ο Γερμανός δήμαρχος του Στάιναχ Φρανκ Έντελμαν, ο οποίος μας έδωσε το απαραίτητο know-how στο πώς εφαρμόζουν τη συμμετοχή στη διοίκηση στη Γερμανία αλλά και αλλού. Ο Έντελμαν ήρθε τρεις φορές και για μεγάλα διαστήματα στη Θεσσαλονίκη, συζητήσαμε πολύ μαζί του και μας παρουσίασε τις διαδικασίες με τις οποίες μπορεί ίσως να καταφέρουμε να πείσουμε τον συμπολίτη να συμμετέχει, γιατί μόνο έτσι μπορούν να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές.

Η δική μου μόνιμη επωδός είναι ότι ο ρόλος του Δήμου δεν είναι να κάνει ο ίδιος πράγματα, ο Δήμος είναι εδώ για να δίνει τη δυνατότητα στους ίδιους τους πολίτες να παίρνουν πρωτοβουλίες για την πόλη τους, και αυτή είναι ακριβώς η διαφορά του εθελοντισμού από τη συμμετοχή. Προφανώς ο Δήμος σε κάποιες δράσεις που κάνει μπορεί να καλέσει εθελοντές, αλλά η συστηματική συμμετοχή του πολίτη σε καθημερινά πράγματα όπως, για παράδειγμα, στην ανακύκλωση, στην καθαριότητα, στην κυκλοφοριακή συμπεριφορά ή στην αλληλεγγύη –δεν πετάω το περισσευούμενο φαγητό, το πηγαίνω στο κέντρο συλλογής τροφίμων– δεν είναι εύκολη ιστορία, θέλει πολλά μυαλά να καθίσουν κάτω και να εφαρμόσουν συγκεκριμένες πολιτικές. Αλλά πρέπει να καταλάβει και ο κόσμος ότι δεν γίνονται όλα από τη μια μέρα στη άλλη.

Πολύ βασικό στοιχείο σε όλη αυτή την ιστορία είναι να περάσουν τέτοιου είδους αντιλήψεις και στο εκπαιδευτικό σύστημα, και απαραίτητη είναι η ενεργή συμμετοχή του Υπουργείου Παιδείας. Η διαδικασία της διδασκαλίας είναι τόσο αυστηρά συγκεντρωτική, αρτηριοσκληρωτική θα ’λεγα, και τόσο προσηλωμένη στο «αυτό θα κάνετε και τίποτε άλλο» που δεν βοηθάει στην ανάληψη πρωτοβουλιών.

ΤΑ ΑΝΟΙΚΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΤΡΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

http://www.chronosmag.eu/    πηγή:  Πλατφόρμα "Συμμετοχή"

Βασικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα της συμμετοχικής διακυβέρνησης είναι η ύπαρξη ενημερωμένων πολιτών. Η πρόσβαση των πολιτών στις πληροφορίες και τα δεδομένα που κατέχουν οι τοπικές και εθνικές κυβερνήσεις ενισχύει την έννοια της δημοκρατίας και την ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων.

Οι τοπικές διοικήσεις κατέχουν δημόσια δεδομένα για μια πληθώρα ζητημάτων (συγκοινωνιακά, πληθυσμιακά, εγκληματικότητα, υγεία, περιβάλλον) αλλά και σε σχέση με τη δική τους εσωτερική δραστηριότητα (δημοτικά τέλη, διοικητικές αποφάσεις, οργανογράμματα).

Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πολλή συζήτηση σε διεθνές επίπεδο για την έννοια των Ανοιχτών Δεδομένων και πιο συγκεκριμένα, των Ανοιχτών Κυβερνητικών Δεδομένων. Τα Ανοιχτά Κυβερνητικά Δεδομένα είναι μια τεράστια πηγή που έχει διερευνηθεί σε πολύ μικρό βαθμό. Από το 2009, χώρες όπως οι Η.Π.Α., η Μεγάλη Βρετανία και πολλές άλλες ανακοίνωσαν πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση του «ανοίγματος» των δημόσιων πληροφοριών προς τους πολίτες τους σε εθνικό ή σε τοπικό επίπεδο και της δημιουργίας ειδικών εφαρμογών για την αξιοποίησή τους.

Οι τομείς που τα Ανοιχτά Δεδομένα μπορούν να έχουν αξία είναι οι εξής:

Διαφάνεια στη διακυβέρνηση

Μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων

Παραγωγή καινοτόμων ιδεών

Βελτιωμένη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών

Παραγωγή νέας γνώσης από συνδυασμό διαφορετικών πηγών δεδομένων

Το άνοιγμα των δεδομένων εκτός του ότι δημιουργεί πιο ενημερωμένους πολίτες και ενισχύει τη διαφάνεια των διαδικασιών, διαμορφώνει επίσης ένα νέο δίκτυο σχέσεων μεταξύ των πολιτών. Τα δίκτυα αυτά αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά της αστικής διακυβέρνησης.

Συνεργασίες τοπικών κυβερνήσεων και ιδιωτικών εταιρειών τεχνολογίας ή ακόμα και μη κερδοσκοπικών εταιρειών έχουν παραγάγει ένα πολύ μεγάλο εύρος ψηφιακών εφαρμογών σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι εφαρμογές αυτές λειτουργούν συνήθως σύμφωνα με τις αρχές του λογισμικού ανοιχτού κώδικα, που σημαίνει ότι οποιοσδήποτε θέλει, μπορεί ελεύθερα να επαναχρησιμοποιήσει ή να εξελίξει τον κώδικα σε διαφορετική εφαρμογή. Παρακάτω θα επικεντρωθούμε σε μια σειρά παραδείγματα εφαρμογών και χρήσης των Ανοιχτών Δεδομένων σε Δήμους της Μεγάλης Βρετανίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Make it Local».

Το 2010 ο βρετανικός φιλανθρωπικός οργανισμός NESTA δημιούργησε το πρόγραμμα «Make it Local» χρηματοδοτώντας συνεργασίες δήμων με ιδιωτικές ή μη κερδοσκοπικές εταιρείες για την υλοποίηση χρήσιμων και καινοτόμων εφαρμογών με τη χρήση των Ανοιχτών Δεδομένων. Αποτέλεσμα των εφαρμογών αυτών είναι η δημιουργία ενός νέου πεδίου συνεργασίας και διαβούλευσης μεταξύ των κατοίκων της περιοχής σε μια συγκεκριμένη θεματική. Οι εφαρμογές είναι οι εξής:

«Who Owns My Neighbourhood?» («Σε ποιον ανήκει η γειτονιά μου;»)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Αναδημοσίευση από: http://www.chronosmag.eu/     πηγή:  Πλατφόρμα "Συμμετοχή"

 Βόλφγκανγκ Πωλ, Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ, Γερμανία

Στη Γερμανία η δημόσια συμμετοχή σε διαδικασίες προγραμματισμού εντός ομοσπονδίας, κρατιδίων και δήμων είναι νομικά επιβεβλημένη. Επίσης, από το ευρωπαϊκό δίκαιο μπορεί να προκύψει υποχρέωση δημόσιας συμμετοχής, π.χ. σε περιβαλλοντικούς ελέγχους. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για θεσμική ή τυπική δημόσια συμμετοχή.

Θεσμική δημόσια συμμετοχή

Η κατάρτιση δημοτικών προγραμμάτων για τη χρήση εκτάσεων ή τη δόμηση μεμονωμένων οικοπέδων γίνεται με προδιαγεγραμμένα βήματα. Εδώ είναι απαραίτητη η «έγκαιρη δημόσια συμμετοχή», κατά την οποία το κοινό ενημερώνεται –συνήθως υπό μορφή εκδήλωσης– για τον σκοπό της κατάρτισης ενός προγράμματος και μπορεί να θέσει ερωτήματα ή να δώσει ερεθίσματα. Σε ένα μεταγενέστερο στάδιο, τα προσχέδια των προγραμμάτων δημοσιοποιούνται –στις μέρες μας συχνά αναρτώνται και στο διαδίκτυο– και εντός του μηνός οι θιγόμενοι μπορούν να κάνουν ενστάσεις και προτάσεις, τις οποίες πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι αρχές στο πλαίσιο της απόφασής τους: δεν πρέπει να τις ακολουθήσουν, αλλά οφείλουν να ανακοινώσουν τους λόγους για το αποτέλεσμα της απόφασης. Με παρόμοιο τρόπο ορίζονται τα στάδια δημόσιας συμμετοχής στις διαδικασίες προγραμματισμού εντός ομοσπονδίας και κρατιδίων, τα οποία βασίζονται σε διαφορετικό δίκαιο· εκεί συμμετέχουν ωστόσο περισσότερο σύλλογοι και οργανισμοί παρά μεμονωμένοι πολίτες.

Αυτού του τύπου η δημόσια συμμετοχή στην πραγματικότητα είναι συνήθως δύσκολη. Όταν βγουν στη δημοσιότητα, οι αρμόδιες αρχές έχουν δεσμευτεί καταρχήν ως προς την πρόθεσή τους και έχουν συμφωνήσει με άλλες αρχές. Στόχος τους είναι ένας ομαλός, γρήγορος προγραμματισμός. Ριζικές αλλαγές ή ακόμη και αποτροπή του σχεδίου εργασίας είναι συνήθως ανέφικτες στο πλαίσιο της δημόσιας συμμετοχής. Οι πολίτες δεν είναι καν σε θέση να συζητήσουν επί ίσοις όροις με τις αρχές, επειδή δεν διαθέτουν το ίδιο υπόβαθρο πληροφοριών, δεν μπορούν να προσφύγουν σε δικούς τους ειδικούς εμπειρογνώμονες και ως εκ τούτου δεν μπορούν να αναπτύξουν στέρεες εναλλακτικές προτάσεις. Από την κατάρτιση του προγράμματος μέχρι την οριστική του υλοποίηση μπορεί να περάσουν χρόνια, κατά τα οποία οι πολιτικές συνθήκες και τα δεδομένα αλλάζουν. Έτσι, παρά την υποχρεωτική δημόσια συμμετοχή, κάποιοι προγραμματισμοί οδηγούν διαρκώς σε διαμαρτυρίες και δικαστικές αντιπαραθέσεις. Μεταρρυθμιστικές προτάσεις που συζητιούνται επί του παρόντος στοχεύουν στην έναρξη της δημόσιας συμμετοχής πριν από την ολοκλήρωση της κατάρτισης ενός προγράμματος καθώς και στη δημόσια και διαφανή διεξαγωγή της συνολικής διαδικασίας, ώστε το κοινό να μπορεί να συζητά συνεχώς ακόμη και προσωρινά αποτελέσματα. Διοίκηση και πολιτική μπορούν συνεπώς να κάνουν διορθώσεις, προτού αυτές γίνουν πολύ δαπανηρές και ακριβές.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: ΕΝΑ ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

http://www.chronosmag.eu/     πηγή:  Πλατφόρμα "Συμμετοχή"

 «Φανταστείτε μια πόλη όπου οι πολίτες της αποφασίζουν συλλογικά για το πότε θα χτιστεί ένα καινούριο σχολείο, πού θα χωροθετηθεί ένα πάρκο και ποια προγράμματα θα υλοποιούνται στην κεντρική βιβλιοθήκη της. Φανταστείτε μια πόλη όπου χιλιάδες κάτοικοί διαφορετικών ηλικιών, φύλου, και εθνικότητας συναντώνται τακτικά για να χτίσουν ένα καλύτερο κοινό μέλλον… όλα αυτά στο όνομα του συμμετοχικού προϋπολογισμού» (Lerner 2004, σ. 4).

Το μοντέλο του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού (Σ.Π.) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, μια πόλη με 1,5 εκατομμύριο κατοίκους στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν εξελέγη για πρώτη φορά στον δήμο της πόλης το κόμμα των εργατών. Από τότε το μοντέλο του Σ.Π. έχει διαδοθεί σε πάνω από 1.000 πόλεις σε όλο τον κόσμο.

Εικόνα 1: Πώς ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός έχει διαδοθεί παγκοσμίως. Πηγή: Sintomer et al., 2010

Παρόλο που οι μέθοδοι υλοποίησης του Σ.Π. διαφέρουν ανάλογα με τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εκάστοτε πόλης, όλα τα παραδείγματα στηρίζονται σε μια κοινή προσέγγιση: αρχικά, τα μέλη της κοινότητας προσδιορίζουν τις προτεραιότητες των δαπανών. Στη συνέχεια, η κοινότητα εκλέγει τους αντιπροσώπους της. Με την τεχνική υποστήριξη των δημοτικών λειτουργών, οι αντιπρόσωποι μεταφράζουν τις προτεραιότητες της κοινότητας σε συγκεκριμένες υλοποιήσιμες προτάσεις. Ύστερα, τα μέλη της κοινότητας ψηφίζουν ποιες προτάσεις θέλουν να χρηματοδοτήσουν και τέλος, ο δήμος ή το εκάστοτε θεσμικό όργανο υλοποιεί τις επιλεγμένες προτάσεις (Lerner και Hall, 2007).

 

Εικόνα 2: Ο ετήσιος κύκλος των διαδικασιών του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού στο Πόρτο Αλέγκρε. Πηγή: http://www.ongcidade.org/site/htm/comum/cicloEN.html]

“ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩ Ν 5»: ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΚΑΛΥΨΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Οι προτάσεις της «Πρωτοβουλίας των 5» προς την πολιτεία και τους πολίτες, για συνολική ανακατανομή ρόλων, αρμοδιοτήτων και πόρων μεταξύ κεντρικής διοίκησης και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε θέματα κοινωνικής πολιτικής, παρουσιάστηκαν από τους Δημάρχους Αθηναίων Γ.Καμίνη, Θεσσαλονίκης Ι.Μπουτάρη, Βόλου Π.Σκοτινιώτη, Πατρέων Ι.Δημαρά και Ιωαννιτών Φ.Φίλιου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με την οποία έληξε η πρώτη δημόσια εκδήλωση - ημερίδα των «5», που πραγματοποιήθηκε στο Βόλο με θέμα «Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνική Πολιτική».

Όπως τόνισαν οι 5 Δήμαρχοι, «η χώρα έχει άμεση ανάγκη ενός σχεδίου ανασυγκρότησης. Η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα έχουν χρέος να αναλάβουν την πρωτοβουλία για το άνοιγμα μιας μεγάλης εθνικής συζήτησης – διαβούλευσης, στην οποία θα κληθεί να συμβάλει ο καθένας που μπορεί και θέλει, και πρωτίστως η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μέχρι να εκπονηθεί όμως αυτό το σχέδιο, οι ανάγκες τρέχουν και είναι πιεστικές. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αναλάβει ήδη τις ευθύνες της και προσπαθεί με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες ενός μεγάλου και διογκούμενου τμήματος της κοινωνίας, που δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις δικές του δυνάμεις».

Παρουσιάζοντας τα πορίσματα της ημερίδας, τα οποία είχε επεξεργαστεί προηγουμένως ομάδα εργασίας με την βοήθεια ειδικών επιστημόνων, οι 5 Δήμαρχοι υπογράμμισαν ως κρίσιμο συμπέρασμα το γεγονός ότι η κοινωνική πολιτική, όπως σήμερα ασκείται από το κεντρικό κράτος, δεν δίνει λύσεις στις σημερινές ανάγκες. Το επιδοματικό μοντέλο έχει καταρρεύσει. «Η σημερινή ημερίδα μας ανοίγει κατ’ ουσίαν τη συζήτηση και θέτει άξονες για νέες πολιτικές και δικτυώσεις μεταξύ κατ’ αρχήν των πέντε Δήμων, αλλά και για όποιον Δήμο ενδιαφέρεται. Κεντρική μας επιδίωξη είναι να περάσουμε από την ελεημοσύνη και το κρατικό επίδομα, στην αλληλεγγύη και την εξατομικευμένη κάλυψη των αναγκών του πολίτη σε τοπικό επίπεδο», ανέφεραν χαρακτηριστικά.

Το αμέσως επόμενο διάστημα, όπως τονίστηκε, η «Πρωτοβουλία των 5» θα παραδώσει σε κοινή χρήση προς κάθε ενδιαφερόμενο εργαλεία και μεθοδολογίες τα οποία έχουν σχεδιάσει και εφαρμόσει στην πράξη οι αντίστοιχοι Δήμοι με επιτυχία, όπως:

• Το λογισμικό Διαχείρισης του κόμβου αλληλοβοήθειας του Δήμου Αθηναίων, για τη διαχείριση και το συντονισμό προσφοράς και διανομής αγαθών.

• Μεθοδολογία για τη σύνταξη Δημοτικού Μητρώου Οργανώσεων και Φορέων της κοινωνίας Πολιτών

• Manual Εθελοντισμού και εκπαίδευσης, όπως έχει εφαρμοστεί στο Δήμο Πατρέων

• Μεθοδολογία σχεδιασμού και εφαρμογής δράσεων  Κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

• Μεθοδολογία για τη σύνταξη «Οδηγού Κοινωνικών Δομών και Υπηρεσιών», όπως έχει εφαρμοστεί στο Δήμο Βόλου.

Πρώτα πορίσματα ημερίδας της «Πρωτοβουλίας των 5» με θέμα

«Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνική Πολιτική»

ΣΤΑΘΗΣ ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ: ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΙΑΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΠΑΤΗΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΝΟΨΕΙ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ

Γιώργος Χ. Σωτηρέλης

καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου

στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΕΚΤΑΚΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ «ΕΝΩΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ» 

20 Σεπτεμβρίου 2013

Αξιότιμοι προσκεκλημένοι της σημερινής εκδήλωσης, αγαπητοί σύνεδροι

Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει τομέας της δημόσιας ζωής που να μην έχει πληγεί από την πρωτοφανή οικονομική κρίση που ταλανίζει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας. Ωστόσο, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν είναι απλώς μια ειδικότερη εκδοχή των γενικότερων προβλημάτων. Τόσο η έκταση και η υφή τους όσο και ο τρόπος με τον οποίο αυτά έχουν ανακύψει θέτουν ένα κατά πολύ ευρύτερο ζήτημα, που αγγίζει τον πυρήνα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Πράγματι, με αφετηρία αλλά και πρόσχημα την τραγική όντως οικονομική κατάσταση της χώρας είναι φανερό ότι επιχειρείται σήμερα μια συνολική ανατροπή των έως τώρα κεκτημένων της, με αλλεπάλληλες και απροκάλυπτες νομοθετικές και διοικητικές παρεμβάσεις, που συνεπάγονται μια συστηματική και σε βάθος υπονόμευση των βασικών αρχών που αποτελούν την πεμπτουσία της. Το χειρότερο δε όλων είναι ότι οι αρχές αυτές είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες, με αποτέλεσμα οι ως άνω παρεμβάσεις να αγγίζουν συχνά τα όρια της συνταγματικής εκτροπής. Ας δούμε όμως τα πράγματα πιο συγκεκριμένα:

Α. Μετά την μεταπολίτευση, όπως γνωρίζετε, βιωματικά οι περισσότεροι από σας, η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας είχε μια σταθερή εξελικτική πορεία συνεχούς πολιτικής, θεσμικής και οικονομικής αναβάθμισης. Αυτό συνέβη διότι έγινε σταδιακά πεποίθηση, τόσο στον πολιτικό κόσμο όσο και στον ελληνικό λαό, ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση, παρά τις όποιες αδυναμίες και παρεκτροπές της, αποτελεί ένα θεσμό βαθύτατα δημοκρατικό, λόγω της άμεσης λαϊκής της νομιμοποίησης,  και ταυτόχρονα ιδιαίτερα αποτελεσματικό, λόγω της εγγύτητάς της με τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών. Αυτό οδήγησε σε μια μακρά πορεία θεσμικών μεταρρυθμίσεων, τόσο σε οργανωτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο αρμοδιοτήτων. Το έναυσμα αυτών των μεταρρυθμίσεων ήταν η οργανωτική αναδιάταξη του πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης, με το σχέδιο «Καποδίστριας», που αποτέλεσε αναμφισβήτητα το σημείο καμπής για την αναβάθμιση του ρόλου της αυτοδιοίκησης. Την σκυτάλη, στη συνέχεια,  πήρε η καθιέρωση της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, ως δεύτερου βαθμού, που έδωσε νέο νόημα και περιεχόμενο στην έννοια και την προοπτική της Τοπικής  Αυτοδιοίκησης. Η μεγαλύτερη όμως ώθηση στην νέα αυτή αντίληψη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση δόθηκε με την συνταγματική αναθεώρηση του 2001, η οποία αναπροσδιόρισε το συνταγματικό καθεστώς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενό της με νέες αρμοδιότητες αλλά και με σημαντικές θεσμικές εγγυήσεις, κρισιμότερες από τις οποίες είναι οι αρχές της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας.  Ακολούθησε το σχέδιο «Καλλικράτης», το οποίο προχώρησε σε περαιτέρω οργανωτική αναδιάταξη, τόσο του πρώτου όσο και του δεύτερου βαθμού, με βάση ευρύτερες πλέον γεωγραφικές ενότητες αλλά και με σαφή ενδυνάμωση του θεσμικού ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ. Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ

Το κείμενο αποτελεί εισήγηση του κ. Θανάση Ξηρού στην Διημερίδα που διοργάνωσε το ΙΣΤΑΜΕ "Ανδρέας Παπανδρέου" στις  3 και 4  Σεπτεμβρίου 2013 για την 39η επέτειο της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ 

Θανάσης Γ. Ξηρός

                         Δικηγόρος-ΔΝ

Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Η σχέση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. με την τοπική αυτοδιοίκηση θα μπορούσε, δίχως υπερβολή, να χαρακτηριστεί έως πρόσφατα προνομιακή. Στο χώρο της και από τα πρώτα του βήματα οικοδόμησε το οργανωτικό του υπόδειγμα, ανέπτυξε την πολιτική του φυσιογνωμία, σημείωσε εκλογικές επιτυχίες, ανέδειξε στελέχη και απέκτησε σταθερή κομματική πελατεία. Σε μια ζωντανή, δημιουργικά αναπτυσσόμενη και αμφίδρομα ανανεούμενη σχέση τα περισσότερα από τα σαράντα περίπου χρόνια της ζωής του, το Κίνημα ανταπέδωσε, εκδηλώνοντας νομοθετικές πρωτοβουλίες και εισάγοντας μεταρρυθμίσεις που καθόρισαν τον αυτοδιοικητικό χάρτη και σημάδεψαν, κυριολεκτικά, την πορεία της τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα μας. Η εξέλιξη της σχέσης αυτής παρουσιάζεται στο πρώτο μέρος της εισήγησής μου.

Εάν περιοριζόμουν όμως στο παρελθόν, η συμβολή μου θα είχε αποκλειστικά απολογιστικό χαρακτήρα, εν είδει, ας μου επιτραπεί να πω, θεματικού πολιτικού μνημοσύνου. Η σχέση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. με την τοπική αυτοδιοίκηση, περνώντας, διαδοχικά, από τις φάσεις της ενδυνάμωσης, της εμβάθυνσης, της αμφισβήτησης και της δοκιμασίας, φαίνεται να έκλεισε οριστικά με τη μορφή που τη γνωρίσαμε και το τέλος εντοπίζεται την άνοιξη του 2010 με τη βίαιη επιβολή των μνημονιακών δεσμεύσεων. Η φιλόδοξη και επικοινωνιακά πολυσήμαντη επιστημονικοπολιτική μας συνάντηση διαθέτει εξίσου προγραμματικό χαρακτήρα. Επιβάλλεται, γι’ αυτό, να εξεταστεί η προοπτική και οι όροι ανοίγματος ενός νέου κύκλου, δηλαδή να διαγραφεί η επόμενη ημέρα της τοπικής αυτοδιοίκησης, σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό εκείνου που επικράτησε καθόλη τη μακρά μεταπολιτευτική περίοδο. Και σε ένα συνέδριο που συνδιοργανώνει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν μπορεί να μην αναζητηθεί ο ρόλος του στις εξελίξεις. Πρόκειται για τις θεματικές που αφιερώνεται το δεύτερο μέρος της εισήγησής μου.

ΙΙ.  Η δημιουργική αναμονή

Στην πρώτη επταετία της ζωής του, από την ίδρυση έως τη θεαματική επικράτηση στην εκλογική αναμέτρηση της 18^ης Οκτωβρίου 1981, ο αντιπολιτευτικός διεκδικητικός λόγος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπως αναδεικνύεται στα κομματικά κείμενα και επικρατεί στην πολιτική αντιπαράθεση, εξειδικεύεται και αποκτά συγκεκριμένο περιεχόμενο. Ο χώρος της τοπικής αυτοδιοίκησης συνιστά, αναμφίβολα, υπόδειγμα παραγωγής προγραμματικών θέσεων και το προϊόν της θα καθορίσει την νομοθετική πολιτική τις δύο επόμενες δεκαετίες. Οι επιλογές της διαμορφώνεται σε στενή συσχέτιση και σχέση αντιστρόφως ανάλογη προς τη θέση που επιφυλάσσεται για την αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση.

Η Ιδρυτική Διακήρυξη της 3^ης Σεπτεμβρίου 1974 περιλαμβάνει την τοπική αυτοδιοίκηση στους βασικούς στόχους του Κινήματος. Η ενίσχυσή της, ως μέσο για τη διοικητική αποκέντρωση, αναγορεύεται, μεταξύ άλλων, σε προϋπόθεση «για την κοινωνική απελευθέρωση του εργαζόμενου Ελληνικού λαού που μακροπρόθεσμα ταυτίζεται με το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας». Προς την ίδια κατεύθυνση και με ταυτόσημη επιδίωξη κινείται ο περιφερειακός αποκεντρωμένος κοινωνικός προγραμματισμός της οικονομίας, συνδυασμένος με τον έλεγχο των παραγωγικών μονάδων τόσο από τους εργαζομένους, πρόκειται για τη λεγόμενη αυτοδιαχείριση, όσο και από τους αρμόδιους κοινωνικούς φορείς. Οι τελευταίοι προσδιορίζονται με αναφορά στο μέγεθος, στον τύπο και τη σημασία κάθε παραγωγικής μονάδας, σε αυτούς δε ανήκουν ο δήμος και η κοινότητα.

Τις επιλογές του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για την τοπική αυτοδιοίκηση καθόρισε ο Πρόεδρός του στην Ολομέλεια της «Ε΄ Αναθεωρητικής Βουλής».[1] Ο Ανδρ. Παπανδρέου ζήτησε επίμονα να διασφαλιστεί ο πολιτικός της χαρακτήρας και, συνακόλουθα, η πολιτική δράση της, με θεμέλια τη δημοκρατική ανάδειξη των οργάνων και τη φύση της ως χώρου πρωτογενούς έκφρασης της λαϊκής κυριαρχίας· επέμενε και πέτυχε να της ανατεθεί μόνον η διοίκηση, όχι και η διαχείριση, των τοπικών υποθέσεων και να κατοχυρωθεί η άμεση εκλογή των αρχών της· πρόβαλλε την ανάγκη οι διάφορες βαθμίδες της να αναγνωριστούν σε φορείς προγράμματος τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, επικαλούμενος δε τη διεθνή εμπειρία, να προβλεφθεί συνταγματικά η «μερική δημοσιονομική ανεξαρτησία της τοπικής μονάδας»· αμφισβήτησε, τέλος, τον έλεγχο σκοπιμότητας των πράξεων της από τα όργανα της κρατικής διοίκησης. [2]

Τις θέσεις του Κινήματος, που εξειδίκευσαν τις παραπάνω επιλογές, επεξεργάστηκε η Επιτροπή Αυτοδιοίκησης και Τοπικών Προβλημάτων με επικεφαλής από το 1976 τον Γ. Γεννηματά.[3] Η ιδιαίτερη σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση, απότοκη της συγκυρίας και των ιδεολογικών επιλογών, οδήγησαν στη διατύπωση αναλυτικών προτάσεων και θα περιληφθούν στο Δημοτικό Πρόγραμμα. Μεταξύ αυτών πρέπει να αναφερθούν, ιδιαίτερα, η ενδυνάμωση του πρώτου βαθμού, με την ανάθεση νέων αρμοδιοτήτων στους δήμους και τις κοινότητες, περιλαμβανομένων και των αναπτυξιακών, και την εξασφάλιση πόρων, η απομείωση της ισχύος του νομάρχη και η στενότερη οριοθέτηση της κρατικής εποπτείας, η σύσταση δεύτερου (βαθμού) στο επίπεδο της επαρχίας και, προοπτικά, τρίτου με τη μορφή περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

ΔΗΜΟΤΙΚΟΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗΣ

Οι πραγματικοί και ρεαλιστικοί προϋπολογισμοί είναι το όχημα για την οικονομική αυτοδυναμία των Ο.Τ.Α.

Του Δήμητρη Κατσούλη

Δικηγόρου, τέως Δημάρχου Αυλώνος Ευβοίας

 

Με τον πρόσφατο νόμο 4172/2013 (άρθρο 77) καθιερώνεται για πρώτη φορά ο υποχρεωτικός προέλεγχος του σχεδίου του Προϋπολογισμού των Δήμων από το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας και το Υπουργείο Εσωτερικών. Συγκεκριμένα θα ελέγχεται η ακριβής αναγραφή των εσόδων με βάση τα ποσά που θα έχει ήδη λογαριάσει το Παρατηρητήριο έχοντας τα στοιχεία από την βάση δεδομένων που ενημερώνεται σε μηνιαία βάση από τις οικονομικές υπηρεσίες των δήμων.  Η Κεντρική  Ένωση Δήμων Ελλάδας έχει ήδη υποδείξει στους Δήμους να αγνοήσουν την υποχρέωση αυτή και να υποβάλλουν τους προϋπολογισμούς στην Υπηρεσία που ασκεί κανονικά τον έλεγχο νομιμότητας. Πράγματι η διάταξη που ρυθμίζει τον υποχρεωτικό προέλεγχο του Σχεδίου του Προϋπολογισμού των Δήμων είναι απαράδεκτη και αντίκειται στην συνταγματική αρχή της διοικητικής αυτοτέλειας των Ο.Τ.Α.

Ποιόν σκοπό εξυπηρετεί άραγε ο υποχρεωτικός προέλεγχος του Προϋπολογισμού; Μπορεί να εγγραφεί στον Προϋπολογισμό έσοδο το ύψος του οποίου δεν δικαιολογείται; Ασφαλώς δεν μπορεί. Το περιεχόμενο όμως της δικαιολογίας και η ευθύνη της απόδειξης πρέπει να αφεθεί στον Δήμο εφόσον μπορεί να  υπάρξει και διαφορετική  δικαιολογία και τεκμηρίωση.

Ανέκαθεν ο νομοθέτης προέβλεπε την δικαιολόγηση των προβλεπομένων εσόδων και η ασκούσα τον έλεγχο νομιμότητας Υπηρεσία επέστρεφε τον Προϋπολογισμό για διόρθωση όταν η δικαιολογία δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένη.

Τι παραπάνω θα προσθέσει  ο προέλεγχος από το Υπουργείο και η απαίτηση να εγγραφεί συγκεκριμένο και εγκεκριμένο από αυτό ποσόν σε κάθε κωδικό εσόδων;

Πέραν του ελέγχου νομιμότητας που ασκείται κατά την υποβολή του Προϋπολογισμού στην εποπτεύουσα Υπηρεσία, με τον ν.3852/2010, τον «Καλλικράτη», προβλέπεται η τριμηνιαία έκθεση της οικονομικής επιτροπής  έτσι ώστε να ενημερώνεται το Δημοτικό Συμβούλιο για την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού αλλά με άλλες επόμενες του «Καλλικράτη» διατάξεις η πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού παρακολουθείται σε μηνιαία βάση από το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας. Ο νόμος προβλέπει μάλιστα και την υποχρεωτική αναμόρφωση του προϋπολογισμού όταν διαπιστώνεται υστέρηση στην είσπραξη των εσόδων και  όταν τα προϋπολογισθέντα έσοδα είναι υπερεκτιμημένα. Υποχρεώνεται  ο Δήμος, μετά το πρώτο εξάμηνο εκτέλεσης του προϋπολογισμού, να προβεί και σε μείωση δαπανών προκειμένου να ισοσκελίσει την απώλεια  των εσόδων.

Με άλλα λόγια, τα τελευταία χρόνια καταστρώθηκε ένα αναλυτικό και επιτακτικό πλαίσιο παρακολούθησης και ελέγχου της εκτέλεσης των προϋπολογισμών  των Δήμων και εσχάτως αυτό επικεντρώνεται στην εκτίμηση των εσόδων. Δεν χρειαζόταν επιπλέον προέλεγχος του Σχεδίου  πολύ δε περισσότερο όταν αυτός περιορίζει ασφυκτικά και ουσιαστικά εκμηδενίζει την πρωτοβουλία του Δημοτικού Συμβουλίου.

Οι διατάξεις του άρθρου 77 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167 Α΄/23-7-2013) επιβεβαιώνουν δυστυχώς ότι ο νομοθέτης αξιολογεί – όλως αυθαιρέτως- τους υπαλλήλους των Οικονομικών Υπηρεσιών των Δήμων ως  ανίκανους να συντάξουν νόμιμο Προϋπολογισμό και τους αιρετούς, Δημάρχους, Δημοτικούς Συμβούλους, Προέδρους  Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων ως άσχετους, ψεύτες και απατεώνες.  Σε κάθε περίπτωση αμαυρώνει την  εντιμότητα και καταρρακώνει κύρος τους.

Οι Δημοτικές Αρχές οφείλουν να προασπίσουν την συνταγματική νομιμότητα, το δημόσιο συμφέρον  και την αξιοπρέπειά τους. Ορθά συνεπώς η Κ.Ε.Δ.Ε. τους προτρέπει να αρνηθούν τον προέλεγχο του Σχεδίου του Προϋπολογισμού, να συντάξουν τον προϋπολογισμό όπως προβλέπει ο νόμος, δηλαδή ισοσκελισμένο με τα πραγματικά και ρεαλιστικά δεδομένα  και να τον υποβάλλουν για έλεγχο νομιμότητας μόνο στην αρμόδια εποπτεύουσα Υπηρεσία (Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης).

Η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΤΩΝ ΟΤΑ

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση κατανοεί πλέον  την ανάγκη να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εξασφάλιση κεφαλαίων έτσι ώστε να προωθήσει την υλοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων σε κρίσιμες υποδομές τοπικής ανάπτυξης που χαρακτηρίζονται από ανταποδοτικότητα. Οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αποτελούν μια εναλλακτική επιλογή εξεύρεσης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση αυτών των έργων. Η συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση ανταποδοτικών επενδυτικών έργων μπορεί να ενεργοποιήσει ένα δυναμικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που θα συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην άμβλυνση των ανισορροπιών μεταξύ περιφέρειας και κέντρου μέσα από μια διαδικασία ορθολογικής χρήσης των εγχώριων φυσικών και οικονομικών πόρων.

Έως τώρα όμως η προσπάθεια για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος ιδιωτών – επενδυτών να επιχειρήσουν σε συνεργασία με τους ΟΤΑ δεν έχει φέρει αποτελέσματα για δύο τουλάχιστον  βασικές αιτίες: α) τα μικρά μεγέθη στον προϋπολογισμό των επενδυτικών σχεδίων των ΟΤΑ που αποθαρρύνουν τους έμπειρους και ικανούς επενδυτές και β) την απουσία οργανωμένης και σταθερής επικοινωνίας των δύο μερών (ΟΤΑ και Ιδιωτών –επενδυτών) έτσι ώστε να γίνουν γνωστά, σε ευρύτερο κύκλο ενδιαφερομένων, τα επενδυτικά σχέδια και να οικοδομηθούν πιθανές συνεργασίες.

Αυτούς τους δύο ανασταλτικούς παράγοντες, που εμποδίζουν την συνεργασία Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Ιδιωτών – επενδυτών επιχειρεί να αντιμετωπίσει η ΚΕΔΕ και το υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με την Π.Ε.Τ.Α. ΑΕ.

Ειδικότερα, η Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. έχει αναλάβει με προγραμματική σύμβαση που συνήψε με το Υπουργείο Εσωτερικών και την ΚΕΔΕ  την εξειδίκευση  και την αποτελεσματική προβολή των  ανταποδοτικών επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α., ώστε να προσελκυστούν ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και να προκληθεί το επιχειρηματικό ενδιαφέρον του Ιδιωτικού Τομέα να συνεργαστεί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων της. Για τον σκοπό αυτόν αναλαμβάνονται από την Εταιρία οι παρακάτω δράσεις:

• Δημιουργία και τακτική ενημέρωση Βάσης Δεδομένων με επενδυτικά σχέδια ΟΤΑ. Αναζήτηση – συγκέντρωση, αξιολόγηση, καταχώρηση και ομαδοποίηση επενδυτικών σχεδίων των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, τα οποία αναζητούν ιδιωτική χρηματοδότηση για την υλοποίησή τους.

•  Προβολή των ανταποδοτικών έργων ΟΤΑ. Δημιουργία web εφαρμογής μέσω της οποίας θα προβάλλονται τα επενδυτικά σχέδια των ΟΤΑ σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, τροφοδοτούμενη με τα στοιχεία της Βάσης Δεδομένων.

• Διασύνδεση ΟΤΑ και Ιδιωτών – επενδυτών. Οργάνωση και λειτουργία HELPDESK – ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ και για την υποστήριξη των Ο.Τ.Α. και των ιδιωτών, που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΟΥ ΣΚΟΤΙΝΙΩΤΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΟΥ ΣΚΟΤΙΝΙΩΤΗ ΣΤΗΝ

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 

28.7.2013

Ποιος από τους πέντε δημάρχους είχε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία της κίνησης και πού αποσκοπεί αυτή;

Σας θυμίζω πως μετά τις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2010 το κυρίαρχο θέμα στις αναλύσεις ήταν το δυναμικό πλειοψηφικό ρεύμα που είχε εκφραστεί σε μεγάλους Δήμους της χώρας, υπέρ δημοτικών παρατάξεων με ισχυρή μεταρρυθμιστική και προοδευτική φυσιογνωμία, που στηρίζονταν από ευρύ φάσμα   πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων και ήταν απαλλαγμένες από ιδεοληψίες, τοπικισμούς και ξενοφοβικά σύνδρομα. Την «πρωτοβουλία», λοιπόν, της προσέγγισής μας  την είχαν αυτές ακριβώς οι κοινές, κατά βάση, αρχές και ιδέες. Ομολογώ, πάντως, πως μας έχει εκπλήξει η απήχηση και η δυναμική που έχει αναπτυχθεί. Στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε μια προωθημένη μεταρρυθμιστική ατζέντα για την κοινωνική συνοχή, τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις πόλεις μας και την Αυτοδιοίκηση.  Φυσικά δεν μας αφήνουν αδιάφορους οι διεργασίες που συντελούνται για την ανασύσταση της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης. Αποτελεί πεποίθησή μας, άλλωστε, ότι  η ανάκτηση της ηγεμονίας των προοδευτικών αντιλήψεων θα γίνει, πρωταρχικά, μέσα από την αναμέτρηση με τα καθημερινά προβλήματα.

ΕΝΩΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ: ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ

Η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας εκφράζει την έντονη αντίθεση της στην επιχειρούμενη παραβίαση της συνταγματικά κατοχυρωμένης διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των Περιφερειών από τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου που εισήχθη για ψήφιση με την κατεπείγουσα διαδικασία στην Βουλή.

Με τις διατάξεις του άρθρου 78 εισάγεται ένα πρωτοφανές για τα θεσμικά και συνταγματικά δεδομένα της χώρας μας σύστημα επιτροπείας των Περιφερειών από την Κυβέρνηση. Στην ουσία, εισάγεται ένα σύστημα ελέγχου σκοπιμότητας των αποφάσεων αιρετών συλλογικών οργάνων της Αυτοδιοίκησης, από υπαλλήλους του Υπουργείου Εσωτερικών, με ταυτόχρονη υποχρέωση  συμμόρφωσης στις δικές τους υποδείξεις, και  επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός της Περιφέρειας, δεν είναι κατά τη γνώμη του «ρεαλιστικός».  Την άποψη αυτή για την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων για το Παρατηρητήριο των ΟΤΑ, αποδέχεται πλέον και η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής, η οποία στην επίσημη Έκθεσή της εκφράζει την άποψη ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις έρχονται σε αντίθεση με το άρθρο 102 του Συντάγματος και την κατοχυρωμένη αυτοτέλεια των ΟΤΑ.

Πάγια θέση της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας είναι η εφαρμογή των κανόνων νομιμότητας και διαφάνειας στην οικονομική διοίκηση και διαχείριση της αιρετής Περιφέρειας.

Γι' αυτό το λόγο άλλωστε επιδιώκουμε την άμεση εφαρμογή διατάξεων οι οποίες θωρακίζουν το θεσμό της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης και διασφαλίζουν την άμεμπτη διαχείριση του δημοσίου χρήματος (επανειλημμένα έχουμε ζητήσει την άμεση εφαρμογή των διατάξεων του «Καλλικράτη» για τον Προληπτικό 'Έλεγχο των δαπανών των Περιφερειών και των ΝΠΔΔ αυτών, από το Ελεγκτικό Συνέδριο, και τη λειτουργία του Ελεγκτή Νομιμότητας).

Η Κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον να κρύβεται πίσω από προφάσεις και προσχήματα. Το ζήτημα πλέον έχει φτάσει στον πυρήνα σεβασμού του Συντάγματος.  Ή το σέβεται και το εφαρμόζει ή δεν της αρέσει  και το αλλάζει. Αλλά δεν μπορεί, εν γνώσει της, να το παραβιάζει. Αν η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι περιττή ή ενοχλητική για  κάποιους, ας βρουν το θάρρος να την καταργήσουν. 

Για το λόγο αυτό καλούμε την κυβέρνηση να αποσύρει τις διατάξεις αυτές που αποτελούν πλήγμα στην κοινή μας προσπάθεια για την οικονομική, κοινωνική και πολιτική ανάταξη του τόπου μας.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑΣ ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Νομικού, τ. Δημάρχου 

Το επεισόδιο που δημοσιοποιήθηκε σήμερα το απόγευμα με πρωταγωνιστή στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών και μάλιστα μέλος του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας, με την φράση « είστε οι  Ταλιμπάν της αυτοδιοίκησης…» δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Είναι η εύλογη συνέπεια προϊούσας απαξίωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης ως βασικού πυλώνα του δημοκρατικού πολιτικού και διοικητικού συστήματος της χώρας. Η συγκρότηση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας ήταν η κρίσιμη στιγμή της αμφισβήτησης της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας της τοπικής αυτοδιοίκησης, της εγκατάλειψης των συνταγματικών  εγγυήσεων, της υπαναχώρησης από το ευρωπαϊκό αυτοδιοικητικό κεκτημένο, της επιστροφής στην εποχή πριν από τον Δημοτικό Κώδικα του 1980.

Η επιστροφή στην εποχή που η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα ήταν ένας συνταγματικά κατοχυρωμένος και εναρμονισμένος με το ευρωπαϊκό κεκτημένο θεσμός δεν μπορεί να υπάρξει όσο ισχύει η νομοθεσία της χειραγώγησης, όσο εξακολουθεί ο εξευτελισμός μέσα από το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας.

Η διοικητική αυτοτέλεια, με το περιεχόμενο της τοπικής αυτονομίας που καταστρώνει ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Τοπικής Αυτονομίας, δηλαδή η άσκηση του δικαιώματος και η κατοχύρωση της ικανότητας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης να ρυθμίζουν και να διευθύνουν σημαντικό μέρος των δημοσίων υποθέσεων καθώς και οι συνακόλουθες εγγυήσεις της οικονομικής και οργανωτικής λειτουργικής αυτοτέλειας, είναι υπόθεση που έχουν χρέος αλλά και καθήκον να προασπίσουν, να κατοχυρώσουν και να αναβαθμίσουν οι ίδιοι οι αιρετοί των Δήμων και των Περιφερειών.

Όσο ανέχονται αυτή η σοβαρή αποστολή να  διακυβεύεται από τις προτεραιότητες, τις αγκυλώσεις και κυρίως την βουλιμία για περισσότερη εξουσία  των Υπουργών και της ανώτατης γραφειοκρατίας των Υπουργείων ή ακόμη και από τον ανταγωνισμό των αιρετών του παραπαίοντος κεντρικού πολιτικού συστήματος  η χειραγώγηση και η υποβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης θα συνεχιστεί και μάλλον με ξέφρενο ρυθμό.

Αυτή η Κεντρική Εξουσία που τόσο νοιάζεται για την νομιμότητα, τη διαφάνεια και την πάταξη της διαφθοράς στην τοπική αυτοδιοίκηση προτιμά να αφήνει στα αζήτητα τον θεσμό του Ελεγκτή Νομιμότητας που θεσπίζει ο Καλλικράτης καταστρώνοντας μάλιστα και την στελέχωσή του, προτιμά να ασκείται ο έλεγχος από ημιμαθείς ελεγκτικές υπηρεσίες, να προσθέτει διαρκώς ασφυκτικούς και ατελέσφορους ελέγχους από ελεγκτικούς μηχανισμούς που δεν κατανοούν ούτε σέβονται το συνταγματικό καθεστώς της τοπικής αυτοδιοίκησης, προτιμά να αγκαλιάζει ασφυκτικά μέχρι πνιγμού τους Δήμους και τις Περιφέρειες υποβάλλοντάς τους σε γραφειοκρατικές, χρονοβόρες και συνήθως ανοργάνωτες διαδικασίες υποβολής στοιχείων και δεδομένων, αδιαφορώντας για την λειτουργικότητα και την αποτελεσματικότητα των δημοτικών και περιφερειακών υπηρεσιών.