ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ κ. ΕΥΡ. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ : «ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

Κύριοι συνάδελφοι, κύριε Πρόεδρε, σεβαστοί εκπρόσωποι της δικαστικής εξουσίας και των ανεξαρτήτων Αρχών, κυρίες και κύριοι, Δήμαρχοι αλλά και δημότες.

Εγώ θα επικεντρώσω την τοποθέτησή μου σε στοιχεία που αποδεικνύουν τον σκληρό αγώνα που αυτό το διάστημα έχουμε κάνει μαζί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, επιβεβαιώνοντας την αποτελεσματικότητα και επιδιώκοντας την διαφάνεια, για να δώσω στην συνέχεια την σκυτάλη στον αγαπητό συνάδελφο, να μιλήσει  για την δικαιοσύνη.

Βρισκόμαστε σε μια πρωτόγνωρη οικονομική κρίση, η οποία έπληξε όχι μόνο την κοινωνία, αλλά και τους θεσμούς, στον σκληρό τους πυρήνα. Έχει σημασία η συνεργασία της εκτελεστικής, της δικαστικής και της νομοθετικής εξουσίας, για να επιτύχουμε να μείνουμε όρθιοι και να βγούμε νικητές μέσα από αυτή τη σύγκρουση.

Ο ρόλος που έχει διαδραματίσει μέχρι στιγμής η Τοπική Αυτοδιοίκηση με τις όποιες αδυναμίες και τα κενά της, νομίζω ότι πρέπει να αναδειχθεί πρακτικά, αν θέλουμε να δούμε τι μπορεί να κερδίσει η πατρίδα αλλά και η κοινωνία, μέσα από αυτή την πρωτόγνωρη μάχη που όλοι μαζί δίνουμε για την εθνική ανόρθωση.

Θα κάνω ένα σύντομο οδοιπορικό, κωδικό, για να σας δείξω από πού ξεκινήσαμε, τουλάχιστον τους 10 μήνες που εμείς, ως πολιτική ηγεσία, συνεργαζόμαστε συστηματικά με την ΚΕΔΕ, για να ξεπεράσουμε ζωτικά προβλήματα που ακουμπούν την κοινωνία μέχρι το τελευταίο κύτταρό της.

 Όταν ξεκινήσαμε, οι οφειλές προς τις τοπικές αγορές των ΟΤΑ, ξεπερνούσαν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Το έλλειμμα στον δηλωμένο προϋπολογισμό από τις λειτουργικές δαπάνες, ήταν πάνω από 300 εκατομμύρια, διότι ενώ υπήρχε μια κατανομή δωδεκατημορίων από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2012, με βάση το ότι ο προϋπολογισμός θα είχε 2,7 δις, εντέλει ενεγράφησαν 2,4 δις στον προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα να βλέπουμε μαθηματικά μπροστά μας, την κατάρρευση του αυτοδιοικητικού συστήματος τον Σεπτέμβριο, με απίστευτες κοινωνικές επιπτώσεις και βεβαίως, με την ισχύ ενός πιστωτικού γεγονότος που θα ισοδυναμούσε ακόμα και με την χρεοκοπία μιας μεγάλης τράπεζας.

Τον Ιούνιο, όταν ξεκινήσαμε, 73 Δήμοι κινδύνευαν τον Σεπτέμβριο να οδηγηθούν σε κατάρρευση. Δεν είχαν δοθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, 348 εκατομμύρια επενδυτικών πόρων ΣΑΤΑ για εκκρεμή και απλήρωτα έργα από το 2011 και 213 εκατομμύρια παρακρατηθέντων πόρων. 1.047 έργα ήταν απλήρωτα και το χειρότερο από όλα, δεν είχαν πληρωθεί βασικές κοινωνικές δαπάνες. Κινδύνευε δηλαδή με κατάρρευση το Κοινωνικό Δίκτυο των Δήμων. Σας θυμίζω ότι είχαμε να πληρώσουμε, λόγω της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου και των αρρυθμιών που αυτή προκάλεσε, επί 4 – 5 μήνες τα προνοιακά επιδόματα στους καρκινοπαθείς, την μεταφορά μαθητών, την θέρμανση σχολείων. Το «Βοήθεια στο Σπίτι» για τους ηλικιωμένους και τα ΑΜΕΑ, τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων. Όλες οι κοινωνικές δομές πήγαιναν σε πλήρη κατάρρευση, διότι ήταν απλήρωτες για 4, για 5 μήνες, για 1 χρόνο, για 1,5 χρόνο, για 2 χρόνια. Είχαν ανασταλεί όλα τα αναπτυξιακά έργα.

Πρώτη φροντίδα μέσα από την συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών με την ΚΕΔΕ, ήταν να μπορέσει να κρατήσει όρθιο το Κοινωνικό Δίκτυο και να αποκαταστήσει την ευρυθμία στις πληρωμές. Βλέπετε στον πίνακα αυτό, την ροή της κρατικής χρηματοδότησης και πώς αυτή σταδιακά σταθεροποιείται. Είναι οι μπλε στήλες και βεβαίως και οι πράσινες πορτοκαλί που είναι η ΣΑΤΑ και οι παρακρατηθέντες πόροι.

                Η διακύμανση αυτή, δημιούργησε φοβερές αρρυθμίες και διοικητικά, αλλά και λειτουργικά, σε όλους τους Δήμους. Αναφέρω μερικές ενδεικτικές δαπάνες, που καθυστερούσαν και άρχισαν να αποπληρώνονται μετά από  την κοινή προσπάθεια που ξεκινήσαμε το προηγούμενο καλοκαίρι. Η αφαλάτωση στα νερά. Βλέπετε πόσους μήνες ήταν απλήρωτη, με κίνδυνο να αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα τα νησιά μας. Το διατροφικό επίδομα, είχε καθυστερήσει 4 μήνες να πληρωθεί και υπήρχαν άνθρωποι που ζούσαν μόνο από αυτό. Αγόραζαν τα φάρμακα οι καρκινοπαθείς, από αυτό το επίδομα, που ήταν από τον Φεβρουάριο απλήρωτο.

                Τα λειτουργικά των σχολείων. Θυμάστε την δημόσια συζήτηση το καλοκαίρι. Υπήρχε κίνδυνος να μην ανοίξουν τα σχολεία, κυρίως στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές, διότι δεν επαρκούσαν οι πόροι για να αγοράσουμε καύσιμα και να συντηρήσουμε τα κτίρια. Είχαν δοθεί 20 μόνο από τα 80 εκατομμύρια, στο τέλος της χρονιάς αποκαθίσταται η χρηματοροή και έτσι ξεπεράσαμε το πρόβλημα.

                Τι πρωτοβουλίες αναπτύξαμε για να κρατήσουμε όρθιο το Κοινωνικό Δίκτυο. Πρώτα από όλα, μαζί με το  Υπουργείο Οικονομικών, προχωρήσαμε στην ρύθμιση των χρεών των υπερχρεωμένων Δήμων, δίνοντάς τους παράταση αποπληρωμής 8 χρόνια, 3 χρόνια χάρη και μείωση του επιτοκίου δανεισμού από το Παρακαταθηκών και Δανείων. Μετά από παρέμβαση και του ίδιου του Πρωθυπουργού, του Αντώνη Σαμαρά, κατανεμήθηκε το ποσό το οποίο οφείλονταν στους Δήμους, στο τέλος βεβαίως της χρονιάς, 348 εκατομμύρια ΣΑΤΑ για τους αναπτυξιακούς πόρους, 213 εκατομμύρια οι παρακρατηθέντες και αποπληρώθηκαν πάνω από 170 εκατομμύρια για τα 1.047 έργα του «ΘΗΣΕΑ» που εκκρεμούσαν από το 2011.

                Μέσα από την κατανομή του «ΘΗΣΕΑ» που βλέπετε εδώ, ουσιαστικά δημιουργήθηκε και ένα περίσσευμα 53 εκατομμυρίων, αφού ξοφλήθηκαν όλα τα έργα που χρωστούσαμε από το 2011, που δίνει την ευκαιρία τώρα να ολοκληρωθούν τα εναπομείναντα έργα ή ίσως και να υλοποιηθούν και νέα.

                Για πρώτη φορά προχωρήσαμε στον συμψηφισμό των χρεών των Δήμων προς το κράτος. 31 Δήμοι μπήκαν σε αυτή τη λογική και αυτό είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, για να εφαρμοστεί και στην σχέση ιδιώτη – κράτους. Νοικοκυρεύει την κατάσταση, καθαρίζει το τοπίο και επιτρέπει τον σχεδιασμό να γίνεται πιο στέρεα.

                Καταρχήν να πω κάτι το οποίο είναι επιτυχία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και αυτά πρέπει να λέγονται, διότι πολλές φορές αυτά δεν ακούγονται. Είδηση είναι μόνο η αρνητική είδηση. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο Εσωτερικών, είναι ο μόνος φορέας του Δημοσίου που πριν να πάρει τη δόση τον Νοέμβριο του 2012, είχε καταφέρει να απομειώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την αγορά, από το 14% του συνόλου στο 10%, μέσα από εξοικονομήσεις και μέσα από τις περικοπές που η ίδια υπέστη, η οποία άγγιξε το 40% μείωσης του δωδεκατημορίου τον Αύγουστο και αν συνυπολογίσουμε και τις προηγούμενες μειώσεις των προηγουμένων ετών, συνολικά οι πόροι της Αυτοδιοίκησης απομειώθηκαν κατά 60% από το 2009 και μετά.

                Παράλληλα, μέχρι να εκπνεύσει η χρονιά, οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών συνεργαζόμενες με τους Δήμους, προετοιμάστηκαν να είναι οι πρώτες που θα εισπράξουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από το ελληνικό κράτος, για να πληρώσουν προς τις τοπικές αγορές και τις τοπικές κοινωνίες. 41 Δήμοι ήταν η πρώτη φουρνιά, 99 Δήμοι μετά, 13 Περιφέρειες και 27 Δήμοι στο τέλος και τώρα έχουν προστεθεί άλλοι 10 Δήμοι. Το συνολικό ποσό το δηλωμένο, είναι 777 εκατομμύρια, στην πράξη θα φτάσει γύρω στο 1 δις.

                Τα χρήματα έχουν αρχίσει ήδη να αποπληρώνονται στην τοπική αγορά και αυτό είναι μια σημαντική έλευση ρευστότητας. Ήδη στα μέσα του μήνα αυτού, επιτύχαμε τον στόχο, είμαστε περίπου στα 70 εκατομμύρια και μέχρι τέλος του μήνα, θα έχουμε φτάσει στον στόχο που έχουμε θέσει, έναντι του Υπουργείου Οικονομικών. Έχουμε κάνει προγραμματισμό μέχρι τέλος του έτους, μέχρι τον Ιανουάριο του 2014, να έχουμε εξοφλήσει όλες τις οφειλές που έχουν οι Δήμοι τα τελευταία 3 χρόνια προς τις τοπικές αγορές και αυτό  είναι σημαντικό. Επισημαίνω ότι είναι από τα χρήματα που φτάνουν απευθείας στις τοπικές επιχειρήσεις, τις κρατούν όρθιες, τις επιτρέπουν να  κρατήσουν ζωντανές τις θέσεις εργασίας.

                Προχωρήσαμε σε συμβάσεις για την μεταφορά μαθητών, διασφαλίζοντας και έκπτωση 17% για το τρέχον έτος. Αυστηροποιήσαμε απόλυτα την Κοινή Υπουργική Απόφαση για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, για να υπάρχει αυστηρός έλεγχος των δημοσίων οικονομικών και παγώσαμε τις προσλήψεις, όπως δεσμεύτηκε η χώρα και διεθνώς, μέχρι το 2016, επιδιώκοντας παράλληλα συστηματική μείωση κατά 20% των συμβασιούχων κάθε χρόνο μέχρι τότε, ώστε να μειωθεί το συνολικό προσωπικό, χωρίς όμως να απορυθμιστεί η αποτελεσματικότητα και η λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

                Με αυτή την σκληρή πολιτική, που ήταν μονόδρομος και την οποία την διαχειριστήκαμε μαζί με τους Δημάρχους, επιτύχαμε στο τέλος του έτους να βγάλουμε ένα πλεόνασμα τυπικά 502 εκατομμύρια, ουσιαστικά είναι περίπου το μισό. Γιατί τα υπόλοιπα είναι χρήματα που πήραμε για τη ΣΑΤΑ στο τέλος του έτους και δεν προλάβαμε να τα καταναλώσουμε πέρυσι. Όμως, αυτό το θετικό πλεόνασμα  συνεχίζεται και τους πρώτους μήνες του νέου έτους, Ιανουάριο – Φεβρουάριο και αύριο θα ανακοινώσουμε τα οικονομικά αποτελέσματα και του Μαρτίου. Κάθε μήνα, θα ανακοινώνουμε τα συγκεκριμένα μετρήσιμα αποτελέσματα, για να φαίνεται από εδώ και στο εξής και η αποτελεσματικότητα και η ποιότητα της δουλειάς που γίνεται.

                Όσον αφορά την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Στην ΕΕΤΑΑ υπάρχει ο ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης, αλλά υπάρχει και η ίδια η ΕΕΤΑΑ, η οποία υλοποιεί έργα του ΕΣΠΑ. Όσον αφορά λοιπόν τα έργα που η ίδια η ΕΕΤΑΑ υλοποιεί, αυτά αναφέρονται σε 385 εκατομμύρια, υπάρχει πλήρες χρονοδιάγραμμα για την παρακολούθηση και την υλοποίηση των έργων και το τελευταίο διάστημα έχουμε επιτύχει πια να είμαστε πάνω από τον στόχο, προχωρώντας όσο πιο γρήγορα μπορούμε, έργα στις τοπικές κοινωνίες που είχαν καθυστερήσει και τα οποία δημιουργούν και θέσεις εργασίας και πρότυπη ανάπτυξη.

                Δύο έργα που υλοποίησε η ΕΕΤΑΑ από μόνη της, κοινωνικής απήχησης μεγάλης, είναι τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας ηλικιωμένων και το πρόγραμμα των Παιδικών Σταθμών, των Βρεφονηπιακών Σταθμών, για τις άνεργες γυναίκες. Και τα δύο είχαν απορροφητικότητα 100%, όπως φαίνεται και από τους πίνακες που βλέπετε.

                Αυτή η οικονομική διαχείριση, η οποία ήταν γεμάτη δυσκολίες, που καταφέραμε όμως να τις ξεπεράσουμε μέσα από  συστηματική συνεργασία, έφερε τα μέχρι στιγμής θετικά αποτελέσματα και αυτά δεν αναγνωρίζονται μόνο από την Πολιτεία, αλλά αναγνωρίζονται και από τους διεθνείς συνομιλητές μας.

                Πάω στο δεύτερο κεφάλαιο, που είναι το πιο σημαντικό. Σε μια κοινωνία που αυτή τη στιγμή συγκλονίζεται από την κρίση και σε κοινωνικές ομάδες οι οποίες πραγματικά κλονίζονται στην καθημερινότητά τους ακόμη και στα στοιχειώδη, το μόνο δίκτυο το οποίο αναπληρώνει τις αρρυθμίες του κεντρικού κράτους και συμβάλλει στο να μείνουν όρθιοι οι άνθρωποι πίσω από τους αριθμούς, είναι το Κοινωνικό Δίκτυο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δείτε μερικά αποτελέσματα της δουλειάς που έγινε αυτό το διάστημα, παρά την κρίση, παρά τις περικοπές και παρά – πολλές φορές – την συκοφάντηση που έχει υποστεί ο χώρος.

                Πρόγραμμα Βρεφονηπιακών Σταθμών. Όταν ξεκινούσαμε, η απορροφητικότητα προβλέπονταν να είναι λιγότερη από το 50% και υπήρχε σοβαρό πρόβλημα εκτέλεσής του. Με αναμόρφωση των προϋπολογισμών, των τροφείων, με 25 εκατομμύρια έκτακτη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και με την μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων από το Ίδρυμα «Νιάρχος», καταφέραμε να αυξήσουμε την απορροφητικότητα για τα παιδιά των άνεργων μητέρων στο 75%, υλοποιώντας με επιτυχία το πρόγραμμα.

                Στην μεταφορά μαθητών. Ήταν απλήρωτα 140 εκατομμύρια και ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε το σύστημα, οδηγούσε σε αδιέξοδο. Δεν θα γίνονταν μεταφορές τον Σεπτέμβριο. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό, στην περιφέρεια ειδικά, που έκλεισαν πάνω από 2.000 σχολεία, στα νησιά, στα ορεινά χωριά.

                Αναπτύξαμε νομοθετική πρωτοβουλία, για να φύγουμε από τις ευκαιριακές προχειρότητες του παρελθόντος, των πράξεων νομοθετικού περιεχομένου και εδραιώσαμε ένα νέο σύστημα που μετέφερε την αρμοδιότητα στις Περιφέρειες, γιατί είχαμε αδιέξοδα με τους διαγωνισμούς. Καταφέραμε να αποπληρώσουμε ήδη 142 εκατομμύρια από τους μεταφορείς και να επιτύχουμε και έκπτωση για τη νέα χρονιά 17% και τρέχουν ομαλά οι μεταφορές σε όλη τη χώρα. Και τώρα πια πιστεύω ότι μέσα από τον προγραμματισμό που γίνεται, αυτές τις ημέρες υπογράφεται και η νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση, θα μπορέσουμε να έχουμε με τα λιγότερα χρήματα, τις περισσότερες και τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες.

                Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». 3.500 εργαζόμενοι, 70.000 ωφελούμενοι. Έληγε τον Σεπτέμβριο του 2012, με καμία πιθανότητα να παραταθεί. Μέσα από συνεννόηση με το Υπουργείο Εργασίας, δώσαμε δύο απανωτές παρατάσεις μέχρι τον Μάρτη και τώρα μέχρι τέλος του Σεπτεμβρίου. Μέσα από αυτή την παράταση, ουσιαστικά ικανοποιούμε τους 70.000 ωφελουμένους, είναι κυρίως ανήμποροι γέροντες ή ΑΜΕΑ, που απολαμβάνουν αυτών των υπηρεσιών και το πρόγραμμα αυτό είναι ένα επιτυχημένο κοινωνικό πρόγραμμα.

                Στόχος μας είναι το μεσοδιάστημα από τώρα μέχρι τον Σεπτέμβρη, να προχωρήσουμε σε κοινωνικούς συνεταιρισμούς, ώστε να συνεχιστεί το πρόγραμμα αυτό να λειτουργεί με έναν σύγχρονο τρόπο, αποδεκτό από το Κοινοτικό Δίκαιο, που θα δίνει την δυνατότητα σε όλους τους απασχολουμένους να μείνουν ενεργοί και σε όλους τους ωφελουμένους να παραμείνουν ωφελούμενοι.

                Το ίδιο συμβαίνει και με τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας, που εξυπηρετούν περίπου 1.521 εργαζόμενους.

                Στο θέμα των προνοιακών επιδομάτων, κάναμε αγώνα δρόμου. Υπουργείο και Δήμοι μαζί και καταφέραμε να αποπληρώσουμε τις προηγούμενες οφειλές και να κλείσουμε τον χρόνο αποπληρωμής των προνοιακών επιδομάτων των καρκινοπαθών και των άλλων αδυνάμων, από 4 μήνες σε 1 μήνα και από εδώ και πέρα, υπάρχει πλέον τάξη στην καταβολή, για να μπορεί ο καθένας να τα βγάζει πέρα χωρίς προβλήματα.

                Το ίδιο ισχύει και για τα διατροφικά επιδόματα.

                Το ίδιο, όπως σας περιέγραψα, ισχύει και για την θέρμανση των σχολείων, όπου φέτος δόθηκαν στοχευμένα, σε ορεινές περιοχές, που είναι χαρακτηρισμένες ως τέτοιες, με αντικειμενικά κριτήρια, χρήματα και έτσι αποφύγαμε τους κινδύνους που είχαμε στην αρχή της χρονιάς, να μην λειτουργήσουν σχολειά στη χώρα, εξαιτίας έλλειψης πόρων για πετρέλαιο θέρμανσης.

                Παράλληλα, πληρώθηκαν απλήρωτα μισθώματα σχολείων, 5,2 εκατομμύρια και έχει ήδη καταβληθεί και η δόση για τη νέα σχολική χρονιά, 20 εκατομμύρια, η οποία θα συμπληρωθεί με νέα δόση και το καλοκαίρι, για να συντηρηθούν εγκαίρως τα κτίρια και η νέα χρονιά να ξεκινήσει χωρίς προβλήματα.

                Προγραμματισμός προσλήψεων συμβασιούχων. Έπρεπε να είχε βγει μία εγκύκλιος τον Φεβρουάριο του 2012, κεντρική, ώστε να προσαρμοστούν όλα τα επιμέρους Υπουργεία, διοικητικά, σε αυτή την εγκύκλιο. Αυτό δεν έγινε. Δημιούργησε πολλαπλές αρρυθμίες. Κινδύνευαν σοβαρές κοινωνικές, πολιτιστικές και άλλες λειτουργικές δομές των Δήμων σε όλη την Ελλάδα, να μείνουν χωρίς προσωπικό και άρα να μην μπορέσουν να λειτουργήσουν τον Σεπτέμβρη.

                Τρέξαμε με γρήγορη ταχύτητα, μαζί με τους Δημάρχους – και οφείλω να τους ευχαριστήσω για αυτό – και  καταφέραμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις του 2012. Τώρα είμαστε πια μέσα στο χρόνο και τρέχουμε πια με έναν φυσιολογικό ρυθμό, για να μπορέσουμε, παρότι μας μειώνεται το προσωπικό, να μην μειωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε.

                Προχωρήσαμε σε συνέργειες και διεθνείς συνεργασίες. Είναι σημαντικό το ότι σε αυτό το Υπουργείο δεν υπάρχει πυραμιδική σχέση. Υπάρχει συνεργατική σχέση. Γιατί ανεξαρτήτως της  πολιτικής που χαράσσει η πολιτική ηγεσία, η κρίση, αν επέτυχε ή απέτυχε, αν απέδωσε αποτελέσματα ή όχι μια πολιτική, φτάνει ως τον τελευταίο Δήμο. Πρέπει να λειτουργήσει αποτελεσματικά και ο τελευταίος Δήμος.

Για αυτό το λόγο λοιπόν και σε όλα τα ζητήματα, υπάρχει μια συνεχής διαβούλευση. Κάθε εβδομάδα η Επιτροπή Θεσμών της ΚΕΔΕ, συζητά με τη Νομιμοπαρασκευαστική μας Επιτροπή, εντοπίζοντας ζητήματα και αδυναμίες του Καλλικράτη ή κενά. Το ίδιο γίνεται ανά 15 ημέρες, με την αντίστοιχη Επιτροπή των Περιφερειών και βεβαίως και περιοδικά, με τους εκπροσώπους των εργαζομένων.

Μέσα από αυτή τη συνεργασία, δεν επιδιώκουμε να κτίσουμε μεγαλόστομες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες στην πράξη δεν θα επιφέρουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Επιδιώκουμε να συμπληρώσουμε κενά, να διορθώσουμε δυσλειτουργίες, να κρατήσουμε ότι θετικό είχε η προηγούμενη μεταρρύθμιση, αλλά να χτίσουμε και κάποιες καινούργιες δομές, οι οποίες θα μας κάνουν πιο αποτελεσματικούς, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί.

Αντιστοίχως έχουμε προχωρήσει σε διεθνείς συνεργασίες. Εδώ βλέπετε ένα γράφημα που αφορά την συνεργασία μας με τη Γερμανία, την δημιουργία της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης ΟΤΑ, όπου συμμετέχουν πάνω από 120 ελληνικοί Δήμοι και Περιφέρειες, προκειμένου να προχωρούν όχι σε απλές αδελφοποιήσεις, αλλά σε συμπράξεις ανταλλαγής τεχνογνωσίας και σε συνεκμεταλλεύσεις, που θα είναι αμοιβαία επωφελείς. Πάντοτε βασισμένες στην ισοτιμία μεταξύ των συνεργαζομένων πλευρών και βεβαίως και στην αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό. Αντίστοιχες ανταλλαγές τεχνογνωσίας και συνεργασιών, προωθούνται με το Ισραήλ, την Γαλλία, τα Βαλκάνια και την Μαύρη Θάλασσα.

Σε σχέση με Ευρωπαϊκή Επιτροπή τώρα, έχουμε ήδη συστήσει τις απαιτούμενες ομάδες στις οποίες συμμετέχει ΕΝΠΕ και ΚΕΔΕ, μαζί με την Task Force, προκειμένου να αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή τεχνογνωσία και την προσαρμογή του δικού μας συστήματος στο ευρωπαϊκό σύστημα. Βλέπετε εδώ μερικά πεδία πάνω στα οποία προωθούνται καινοτόμες λύσεις και βεβαίως, όταν θα κτιστεί το μοντέλο του ιδανικού Δήμου σε κάθε τομέα, αυτό θα αναπαραχθεί σε επενδυτικά προγράμματα, σε Δημοτική και Περιφερειακή Μεταρρύθμιση, στον Χωροταξικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό, στην Δημοτική Αστυνομία, στην κοινωνική πολιτική, στην διαχείριση της περιουσίας, στην ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης και λοιπά.

Κτίζεται Δήμο – Δήμο, ένα μοντέλο το οποίο όταν επιτυγχάνει αποτελέσματα, αναπαράγεται μετά, το επόμενο διάστημα, με την συμβολή και της ΚΕΔΕ και της ΕΕΤΑΑ και στους υπόλοιπους Δήμος.

Ξεκίνησε η αξιολόγηση των δομών, με πρώτη την αξιολόγηση του ίδιου του Υπουργείου Εσωτερικών, στο οποίο, με την συνεργασία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, προχωρούμε σε μείωση οργανικών μονάδων κατά 40%, σε αντίστοιχη μείωση του λειτουργικού κόστους και δεν ορίζουμε απλά ένα νέο σφιχτό οργανόγραμμα, αλλά περιγράφουμε και ποιος είναι ο ρόλος του κάθε υπαλλήλου στην κάθε δομή που συμμετέχει, προκειμένου να είναι μετρήσιμη η αποτελεσματικότητά του και αξιολογήσιμος ο κάθε λειτουργός που βρίσκεται μέσα στην Δημόσια Διοίκηση. Αυτή είναι η μείωση που βλέπετε, των δομών, μείον 40% στο Υπουργείο Εσωτερικών και αμέσως μετά βλέπετε την εξοικονόμηση και από τα κτιριακά και από τα λειτουργικά.

Αντίστοιχα, έχει δημιουργηθεί ομάδα αξιολόγησης στο Υπουργείο Εσωτερικών, με την συμμετοχή όλων των πλευρών, η οποία προσπαθεί συνεχώς να υιοθετεί καινοτόμες λύσεις και να προσαρμόζει και τη δομή του Υπουργείου αλλά και τη δομή των εποπτευομένων φορέων στη νέα εποχή.

                Το επόμενο βήμα είναι να προχωρήσουμε τώρα – και ήδη έχουμε αρχίσει να το κάνουμε – στην αξιολόγηση των ίδιων των Δήμων και των Περιφερειών. Είναι τιμητικό, κατά τη γνώμη  μου, για την ΚΕΔΕ, ότι 13 Δήμοι και μάλιστα οι μεγαλύτεροι Δήμοι της χώρας, αυτοπροσφέρθηκαν να αξιολογηθούν με το νέο σύστημα και 2 Περιφέρειες, πιλοτικά, καθώς και 2 Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.

                Οριστικοποιήθηκε το σύστημα αξιολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη ότι πιο σύγχρονο υπάρχει στην ευρωπαϊκή τεχνογνωσία και έχουμε ολοκληρώσει ήδη τις δύο πρώτες μεγάλες δομές στο Δήμο Θεσσαλονίκης και στην Αποκεντρωμένη Περιφέρεια της Αθήνας.

                Πάω τώρα στον δεύτερο άξονα, που είναι η διαφάνεια και προσπαθώ να συνδέσω την διαφάνεια με την αποτελεσματικότητα.

Το επίμαχο Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ. Είναι ένα εργαλείο το οποίο προέκυψε μέσα από την διαπραγμάτευσή μας με την τρόικα, με σκοπό να απαντήσει στην αρχική απαίτηση να περικοπούν περαιτέρω οι χρηματικές δαπάνες του κράτους προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Είπαμε ότι αυτό από μόνο του, δεν δίνει λύση. Αυτό που έχει σημασία, είναι να μην προσεγγίζουμε ισοπεδωτικά τους Δήμους. Να μην λέμε ότι όλοι είναι το ίδιο. Να διαχωρίσουμε τους συνεπείς από τους ασυνεπείς, τους νοικοκυρεμένους από τους αδιάφορους.

Για να γίνει μια τέτοια εξατομικευμένη αξιολόγηση, χρειάζεται σε κάθε περίπτωση να υπάρχει ένα Όργανο, στο οποίο να μπορεί να συμμετέχει και η ίδια η Αυτοδιοίκηση, να συμμετέχει το Λογιστήριο, που παρακολουθεί τα οικονομικά, να συμμετέχει το Ελεγκτικό Συνέδριο, να συμμετέχουν όλοι αυτοί οι οποίοι μπορούν να συμβάλλουν, μαζί με το Υπουργείο Εσωτερικών, στην εξυγίανση των θεσμών και στην καλύτερη αποτελεσματικότητα.

Τι κάνει  λοιπόν το Παρατηρητήριο; Προσπαθεί να ενισχύσει την οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ,  να ισοσκελίσει στην πράξη τους προϋπολογισμούς τους, να αποφύγει την συσσώρευση νέων ληξιπροθέσμων οφειλών προς τις τοπικές αγορές, να διασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων και βεβαίως, δίνει οδηγίες και εισηγήσεις και προτάσεις, για βελτιωτικές παρεμβάσεις στην επίτευξη καλύτερων οικονομικών αποτελεσμάτων.

Το Παρατηρητήριο ουσιαστικά παρακολουθεί την λειτουργία των ΟΤΑ από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή. Ποια είναι η διαδικασία; Φτιάχνει τον προϋπολογισμό του και τον προγραμματισμό του, ο Δήμος, τον οποίο τον αποφασίζει μέσα στα Όργανά του, όπως προβλέπεται από το αυτοδιοίκητο, που είναι και συνταγματικά κατοχυρωμένο. Υποβάλλει προς έγκριση τον προϋπολογισμό και το ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσης προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η οποία κάνει τον έλεγχο νομιμότητας. Αμέσως μετά, αρχίζει να τον εκτελεί.

Το Παρατηρητήριο παρακολουθεί τους Δήμους και τους συμβουλεύει, καταρχήν τους ενημερώνει, όταν βλέπει ότι στον μήνα έχουν απόκλιση πάνω από 10% στην σωστή εφαρμογή του προϋπολογισμού. Εάν δει ότι αυτό συνεχίζεται, τότε τους συμβουλεύει και τους στηρίζει, δίδοντάς τους νέες πρακτικές και καινοτόμες λύσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα.  Και στο τέλος, όπου δεν υπάρχει συμμόρφωση, έχει την δυνατότητα, με υπουργική απόφαση, να παρέμβει, κυρίως για να σώσει Δήμους που κινδυνεύουν με χρεοκοπία.

Το θεσμικό πλαίσιο το οποίο κατοχυρώνει την λειτουργία του Παρατηρητηρίου,  είναι αυτό που βλέπετε. Και βεβαίως έχει απολύτως ληφθεί υπόψη και το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας, διότι δεν παρεμβαίνει το Παρατηρητήριο για να υποδείξει την αρχική απόφαση. Οι αποφάσεις κυρίαρχα παίρνονται από την αιρετή Αυτοδιοίκηση. Το Παρατηρητήριο απλά συμβουλεύει και υποστηρίζει την σωστή εφαρμογή αυτών των αποφάσεων.

Το Παρατηρητήριο έχει την αρχιτεκτονική την οποία τώρα θα δείτε. Οι Δήμοι, με ηλεκτρονικό τρόπο – γιατί έχουμε δημιουργήσει ήδη τον πρώτον μήνα και μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων – βάζουν όλα τους τα οικονομικά στοιχεία στο τέλος του μήνα στη βάση δεδομένων. Την ίδια στιγμή κοινοποιούνται στο Υπουργείο Εσωτερικών, στο Γενικό Λογιστήριο και στην Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Έτσι εκεί γίνεται η παρακολούθηση. Στην περίπτωση που μέσα από αυτό το σύστημα, παρατηρηθεί απόκλιση, τότε υπάρχει η επικοινωνία και η συνεργασία με το Δήμο.

Τι στοιχεία παρακολουθούνται; Απολογιστικά στοιχεία, στοιχεία ισοζυγίου Γενικού Καθολικού, στοιχεία μητρώου δεσμεύσεων, στοιχεία πορείας είσπραξης εσόδων, στοιχεία ενδοκυβερνητικών συναλλαγών, στοιχεία για ταμειακά και τραπεζικά υπόλοιπα, δάνεια, μετοχές, υποχρεώσεις σε φορείς της γενικής κυβέρνησης, στοιχεία μισθοδοσίας, στοιχεία μητρώου προσωπικού.

Για πρώτη φορά έχουμε μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων, που αποτυπώνει την απόλυτη εικόνα όλης της χώρας, εντοπίζει τις αδυναμίες χωροταξικά ή ανάλογα με τη φυσιογνωμία του κάθε Δήμου και δίνει την δυνατότητα μέσα από την συνεργασίας Πολιτείας και Αυτοδιοίκησης, να παρεμβαίνουμε διορθωτικά, υποστηρικτικά, συμπληρωματικά.

Το Παρατηρητήριο μας δίνει την δυνατότητα να έχουμε ανά πάσα στιγμή, ζωντανά γραφήματα με την πορεία των Δήμων. Βλέπετε μερικούς τύπους γραφημάτων. Λαμβάνουν υπόψη, παραδείγματος χάρη, το χωροταξικό. Λαμβάνουν υπόψη το πληθυσμιακό. Έχουμε ανάλυση ανά περιοχή, ανάλυση  ανά Νομό, ανάλυση με βάση τα πληθυσμιακά ποσοστά ενσωμάτωσης και τα λοιπά.

Μέσα από την ηλεκτρονική παρακολούθηση, επιτυγχάνουμε γρήγορη πρόσβαση στα δεδομένα, αυτοματοποιημένη άντληση στοιχείων, που με τον παραδοσιακό τρόπο χρειαζόταν μήνες επί μηνών για να μπορέσουν να συγκεντρωθούν και να αξιολογηθούν, τώρα αυτό γίνεται αυτόματα. Δεν έχει αλλάξει κάτι στην ουσία. Οι ρυθμοί έχουν αλλάξει, για να προλαμβάνουμε και να μην χρειάζεται μετά να θεραπεύουμε.

Γίνεται σχεδιασμός αναφορών, αναβάθμιση συνεχή των στοιχείων με νέα δεδομένα και βεβαίως και αυτοματοποιημένη διασύνδεση με τρίτα κέντρα.

Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνουμε ένα εγχειρίδιο καλής διαχείρισης αυτού του συστήματος, για να μπορούν όλοι να το παρακολουθούν και να γνωρίζουν την τεχνοτροπία και βεβαίως έχει συνεχίσει η διαβούλευση του Παρατηρητηρίου, της οποίας προΐσταται η κυρία Μαραγκού από το Ελεγκτικό Συνέδριο, που είχε και την προηγούμενη τεχνογνωσία παρακολούθησης, μία διαβούλευση με τον κάθε Δήμο χωριστά.

Παράλληλα, μέσα από αυτή τη συνεργασία, περνούμε και τη νέα τεχνογνωσία για την σύνταξη σύγχρονων προϋπολογισμών, με βάση πια τα διεθνή δεδομένα, για να μπορούμε πια να μην έχουμε αποκλίσεις από  τον θεωρητικό προϋπολογισμό που υποβάλλονταν κάποτε και τον πρακτικό απολογισμό. Αυτά τα πράγματα να πηγαίνουν μαζί και ταυτόχρονα, ώστε να αποφεύγονται όλες οι σκιές και όλες οι υπόνοιες που μπορεί να γίνονται για τα θέματα αυτά.

                Θεσμικά, αυτό το διάστημα έχουμε παρέμβει με τρεις νόμους και δύο πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, που πραγματικά είχαν επείγοντα και έκτακτο χαρακτήρα, όπως στοιχειοθετήθηκε, άλλωστε και από τις παρεμβάσεις και τις δικές μου και του κυρίου Αθανασίου στη Βουλή, όταν ασκήθηκε η σχετική κριτική.

                Το ρυθμιστικό πεδίο τι άλλαξε, με αυτές τις νομοθετικές παρεμβάσεις; Μεταβιβάστηκε η αρμοδιότητα, μόνιμα πια, για την μεταφορά μαθητών, στις Περιφέρειες, καταργήθηκε το ασυμβίβαστο  της ιδιότητας του Δημάρχου με την επαγγελματική ιδιότητα, επιλύθηκε το ζήτημα των μεταφερομένων αρμοδιοτήτων στους Δήμους. Την 1/1/2013, 203 αρμοδιότητες θα ερχόταν στους Δήμους, χωρίς πόρους και χωρίς τα απαιτούμενα μέσα και το απαιτούμενο προσωπικό. Δεν ανακόψαμε τον προσανατολισμό της  μεταρρύθμισης, δημιουργήσαμε μεγαλύτερη ελαστικότητα και είπαμε ότι αυτό μπορεί να γίνεται με Κοινή Υπουργική Απόφαση, όταν οι ίδιοι οι Δήμοι νιώθουν έτοιμοι, από άποψη προσωπικού, πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, να αποδεχθούν μια καινούργια αρμοδιότητα. Έτσι λοιπόν, κινούμαστε σταθερά, χωρίς να διακινδυνεύει το σύστημα με την κατάρρευσή του.

                Αντιμετωπίστηκαν οι στεγαστικές ανάγκες για τα Γραφεία Εξυπηρέτησης  Φορολογουμένων στους Δήμους και αυτά τα επωμίστηκαν οι ΚΑΠ και αυτό δείχνει, αν θέλετε και το ενδιαφέρον της Αυτοδιοίκησης να υποστηρίξει τους πολίτες σε δράσεις που το κεντρικό κράτος αδυνατεί πλέον να προσφέρει αποκεντρωμένες υπηρεσίες, επίσης εναρμονίστηκε το status των υπαλλήλων και των Προϊσταμένων των ΟΤΑ με αυτούς του στενού δημόσιου τομέα και αυτό έγινε γιατί εκεί είχαμε αντιφατικές εκτιμήσεις από τους Παρέδρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Έπρεπε να ενιαιοποιηθεί, για να μην έχουμε αδικίες,  αλλού να δίδονται κάποια δικαιώματα και αλλού να στερούνται τα δικαιώματα αυτά και έτσι αποκαθίσταται η τάξη σε αυτό.

Παρατάθηκε η προθεσμία συγχώνευσης ΔΕΥΑ και ΦΟΔΣΑ, για να μην έχουμε χάσμα στο θέμα των σκουπιδιών και να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Αντιμετωπίστηκε το θέμα της αντιμισθίας των Αντιδημάρχων 10 μικρών νησιών, που δεν είχαν άλλη διοικητική παρουσία του κράτους εκεί, παρά μόνο τον μικρό Αντιδήμαρχο, ο οποίος τώρα μπορεί να λειτουργεί εκεί και να προωθεί τα θέματα των νησιών αυτών και η καινοτομία είναι, κατά τη γνώμη μου, η τροπολογία που πέρασε για το πρόγραμμα «ΑΚΣΙΑ». Ένα δηλαδή νέο ταμείο εξυγίανσης, το οποίο τροφοδοτείται από συγκεκριμένες πηγές που προβλέπονται στο νόμο και το οποίο θα έχει την δυνατότητα να επιστρέψει αυτά τα χρήματα εξοικονόμησης στους ίδιους τους Δήμους. Είτε στηρίζοντας τα συγχρηματοδοτούμενά τους προγράμματα, δίνοντάς τους δηλαδή την δική τους συμμετοχή, την εθνική συμμετοχή, για να μπορούν να πάρουν ΕΣΠΑ ή άλλα διεθνή προγράμματα, είτε βοηθώντας στην χρηματοδότηση πολιτικών εξορθολογισμού, είτε επιβραβεύοντας καλές πρακτικές και αυτό είναι το διαφορετικό, ότι δεν τιμωρούμε πια μόνο τους κακούς, αλλά επιβραβεύουμε και τους καλούς.

                Κυρίες και κύριοι, κλείνοντας θα ήθελα να σας πω ότι μέσα από αυτές τις παρεμβάσεις, στόχος είναι να ενισχυθεί η οικονομική αυτοτέλεια και η διοικητική αυτοδυναμία των ΟΤΑ, όπως προβλέπεται στο Σύνταγμα. Να εφαρμοστεί στην πράξη η επικουρικότητα, που φέρνει τις αποφάσεις κοντύτερα στους πολίτες και η ουσιαστική αποκέντρωση, που αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής. Και φυσικά, να επιτευχθεί η κοινωνική συνοχή, που είναι απαραίτητο γιατί μόνο μέσα από τα Κοινωνικά Δίκτυα των Δήμων, μπορούμε να επιτύχουμε στον πόλεμο κατά της φτώχειας.

                Κλείνω με μια επισήμανση. Θεωρώ ότι πρέπει να αποφύγουμε όλοι μαζί, Πολιτεία, Δικαιοσύνη και Κοινοβούλιο, μαζί με την Αυτοδιοίκηση, τη λογική του εκκρεμούς. Όσο επικίνδυνη για την κοινωνία είναι η λογική της πλήρους ατιμωρησίας, άλλο τόσο επικίνδυνη είναι η λογική της πλήρους τιμωρητικότητας. Και το λέω αυτό διότι από μια μελέτη που έχουμε κάνει, έχουμε διαπιστώσει τον τελευταίο καιρό ότι οι υπεύθυνοι φοβούνται πια να υπογράψουν και το κόστος των μη αποφάσεων, κυρίες και κύριοι, στην Ελλάδα, είναι τριπλάσιο από το κόστος των κακών αποφάσεων. Αυτό έχει φοβερή επίπτωση πάνω στον αγώνα που όλοι μαζί κάνουμε τώρα να βγούμε από την κρίση.

                Πρέπει βεβαίως να ονομαστούν και στοιχειοθετημένα να κατηγορηθούν αυτοί που είναι υπόλογοι και δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους, και επίορκοι, και να τιμωρηθούν με τον πιο αυστηρό και παραδειγματικό τρόπο. Πρέπει από την άλλη όμως και να προστατευθούν οι υπόλοιποι που κάνουν σωστά τη δουλειά τους, διότι αν μπούμε στη λογική της απόλυτης τιμωρητικότητας τυφλά, τότε νομίζω ότι δημιουργούμε ένα αίσθημα στην κοινωνία και στη διοίκηση, το οποίο στο τέλος θα το εισπράξουμε αρνητικά όλοι μαζί.

                Θέλω να είμαι βέβαιος ότι μέσα από αυτή τη σημερινή συνεργασία και επικοινωνία, Αυτοδιοίκηση, Δικαιοσύνη, Ανεξάρτητες Αρχές, Εκτελεστική Εξουσία και Νομοθετική Εξουσία, θα συναντηθούμε στην κοινή προσπάθεια, πώς μπορούμε να βγάλουμε γρηγορότερα τη χώρα μας από αυτή την περιδίνηση.

                Σας ευχαριστώ πολύ.