ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΙΑΝΤΗΣ, ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΕΔΕ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ

Αγαπητοί και αγαπητές συνάδελφοι,

Το συνέδριο μας πραγματοποιείται σε μία πολύ δύσκολη συγκυρία. Έχουν περάσει 13 μόλις μήνες από την εφαρμογή του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ με τα μεταβατικά προβλήματα προσαρμογής, φυσιολογικά ή μη. Επιπλέον, η οικονομική κρίση επηρεάζει όχι μόνο τη λειτουργία των δήμων, αλλά επεκτείνεται από το δημοσιονομικό τομέα στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, το οικονομικό περιβάλλον, ιδιαίτερα στα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Ευρωζώνη, αντί να προσφέρει λύσεις επιδεινώνει τις ανισότητες και διευρύνει τις διαφορές τόσο μεταξύ της Ευρώπης και του υπόλοιπου πλανήτη όσο και εντός της Ευρωζώνης. 

Το 2010 η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ εκτιμήθηκε στο 5,1%. Το 2011 και το 2012 στο 4%. Τα αντίστοιχα ποσοστά ετήσιας αύξησης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη ήταν για το 2010 1,8%, για το 2011 1,6% και για το 2012 προβλέπεται στο 1,1%. Δεν είναι μόνο η πτωτική τάση στις αυξητικές τάσεις του ΑΕΠ που παρατηρείται, αλλά κυρίως ο τρόπος με τον οποίον διαμορφώνονται αυτά τα ποσοστά. Σημαντικό ρόλο λοιπόν, στη διαμόρφωση αυτών των ποσοστών παίζει η ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας, η οποία το 2010 σημείωσε αύξηση 3,5% και το 2011 2,9%. Παρατηρείται λοιπόν, ότι ακόμη και στα διεθνή οικονομικά μεγέθη υπάρχει μία μεγάλη απόκλιση και η κρίση διεύρυνε ακόμη περισσότερο τις οικονομικές ανισότητες.  

Όλοι οι δείκτες που αντανακλούν την ελληνική οικονομική δραστηριότητα είτε από την πλευρά της δαπάνης, είτε από την πλευρά της παραγωγής, με εξαίρεση αυτόν για τις εξαγωγές, καταδεικνύουν σημαντική μείωση. Το ελληνικό ΑΕΠ το 2010 μειώθηκε κατά 3,5%, ενώ το 2011 κατά 5,5%. Η δημόσια κατανάλωση μειώθηκε το 2010 κατά 7,1% και το 2011 κατά 8%. Οι επενδύσεις μειώθηκαν το 2010 κατά 13% ενώ το 2011 κατά 12,9%. Όλες οι τάσεις δείχνουν συνέχιση της ύφεσης. Αυτό όμως που αποτελεί πλέον το σημαντικότερο πρόβλημα όχι μόνο της οικονομικής μας ζωής αλλά, αν μου επιτρέπεται, πριν από όλα της κοινωνικής, είναι το ζήτημα της ανεργίας. Η  ανεργία στη χώρα μας από 11,9% που ήταν το 2010 στην εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού προβλέπεται να φτάσει στο 17,1%, εκτίμηση που όσο και αν ακούγεται δυσοίωνη από τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΣΥΕ φάνηκε να είναι πολύ αισιόδοξη. Η ανεργία τρέχει με καλπάζοντα ρυθμό και θα πρέπει να δημιουργηθούν εκείνα τα αναχώματα, ώστε να προστατεύσουμε την κοινωνία μας και τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου μας. Δεν υπάρχει πλέον, ούτε μία οικογένεια στη χώρα μας που να μην έχει τουλάχιστον έναν άνεργο στις τάξεις της. 1 στους 3 νέους είναι άνεργος, 1 στις 5 γυναίκες, ενώ το 51% των ανέργων είναι πλέον μακροχρόνια άνεργοι. Γνωρίζω πολύ καλά αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, ότι λόγω της θέσης σας στις τοπικές κοινωνίες και τις γνώσεις που έχετε στα τοπικά προβλήματα, δεν έχετε απλώς αντιληφθεί αυτήν την κατάσταση, δεν δέχεστε απλώς πιέσεις, αλλά έχει ανοίξει ένας ευρύς και έντονος διάλογος για το τι πρέπει να κάνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση ώστε να μπορέσει να βοηθήσει ή αν θέλετε να ανακουφίσει όλα αυτά τα κοινωνικά στρώματα που σήμερα πλήττονται ή εκείνους τους εργαζόμενους που η εργασία τους βρίσκεται σε κίνδυνο. 

  

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καλούνται οι δήμοι όχι μόνο να ανταπεξέλθουν των οικονομικών δυσκολιών, αλλά παράλληλα να ανταποκριθούν στις μεγάλες απαιτήσεις και στην αύξηση της ζήτησης κυρίως για υπηρεσίες κοινωνικής αλληλεγγύης. Στην πρόσφατη συνάντησή μας με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Οικονομικών κ. Ε. Βενιζέλο και την ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών τονίσαμε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιλαμβάνεται πάρα πολύ καλά το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Τονίσαμε όμως παράλληλα, ότι μεταξύ του 2009 και του 2012 οι κρατικές επιχορηγήσεις προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση μειώθηκαν κατά 53%. Το ερώτημα που θέσαμε ήταν το εξής: Σε ποιόν άλλον τομέα της Κεντρικής ή Γενικής Κυβέρνησης έχουν εφαρμοστεί τόσο μεγάλες μειώσεις; Το ερώτημα μας είναι εύλογο και καθόλου ρητορικό. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι αν σε όλο το δημόσιο τομέα, μεταξύ 2009 και 2012 είχε πραγματοποιηθεί μείωση δαπανών κατά 53%, τότε η χώρα μας θα είχε ήδη πραγματοποιήσει πρωτογενή πλεονάσματα. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα ίδια τα επίσημα στατιστικά στοιχεία είναι ότι οι δήμοι προσπάθησαν και συνεισέφεραν στο μέγιστο βαθμό στην αντιμετώπιση της κρίσης. Το παράπονό μας είναι ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο, όπως άλλοι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τα μέχρι τώρα δεδομένα αλλά αν το δούμε σε μία προοπτική, έτσι όπως την ορίζει ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2012, θέτει σε άμεσο κίνδυνο την ίδια τη λειτουργία των δήμων. Επιτρέψτε μου να αναφέρω τρία μόνο παραδείγματα για να γίνω πιο συγκεκριμένος.

1.            Στον Κρατικό Προϋπολογισμό 2012 η επιχορήγηση των δήμων για το σύνολο των  λειτουργιών τους δαπανών ανέρχεται σε 1,3 δις €. Μόνο το κόστος μισθοδοσίας στους δήμους, σύμφωνα με υπολογισμούς, του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ανέρχεται σε 1,7 δις €. Πώς θα πληρωθούν επομένως οι υπάλληλοι των δήμων; Πώς θα πληρωθούν τα γενικά έξοδα; Πώς θα πληρωθούν οι υπόλοιπες ανελαστικές δαπάνες; Είναι φανερό ότι οι δήμοι κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις οδηγούνται σε πλήρες οικονομικό αδιέξοδο.

2.            Όπως ήδη τόνισα η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει μεγάλα κοινωνικά προβλήματα και έχει οδηγήσει ομάδες πληθυσμού σε συνθήκες διαβίωσης και εισοδήματα που πέφτουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Στα προνοιακά επιδόματα οι δήμοι παίζουν απλώς ένα διαχειριστικό ρόλο. Προφανώς να ξεκαθαρίσουμε από την πρώτη στιγμή ότι εμείς σαν ΚΕΔΕ ήμασταν και είμαστε πάντα υπέρ της ορθολογικοποίησης του συστήματος απονομής προνοιακών συστημάτων. Στον προϋπολογισμό του 2012 πραγματοποιείται μία μείωση των προνοιακών επιδομάτων κατά 182 εκ €. Είναι δυνατόν αυτά τα 182 εκ € οι δήμοι να μην τα αποδώσουν στους δικαιούχους; Από πού όμως μπορούν να τα εξοικονομήσουν; Τι παραπάνω μπορούν να κόψουν όταν όλα τους τα εισοδήματα ακουμπούν πλέον το σκληρό πυρήνα των ανελαστικών τους δαπανών;

3.            Τόνισα προηγούμενα ότι κατά τη γνώμη μου κυρίαρχο πρόβλημα για τη σημερινή ελληνική κοινωνία είναι η ανεργία. Πώς αντιμετωπίζεται η ανεργία; Με επενδύσεις. Η ΣΑΤΑ καρκινοβατεί, ενώ στο ΘΗΣΕΑ μόλις τον Δεκέμβριο του 2011 δόθηκαν κάποιοι πόροι (100 εκ.) για να καλυφθούν κάποιες εκκρεμείς υποχρεώσεις. Να υπενθυμίσω ότι τόσο η ΣΑΤΑ όσο και ο ΘΗΣΕΑΣ χρηματοδοτούνται από θεσμοθετημένου πόρους των δήμων που έχουν ήδη παρακρατηθεί. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να μας τους περικόψει. Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΕ διεκδίκησε και το πέτυχε φέτος η ΣΑΤΑ να μην περνάει από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αλλά να κατατίθεται κατευθείαν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ώστε να υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος και να περιοριστεί η αυθαιρεσία στους θεσμοθετημένους πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Στη συνάντηση με το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Οικονομικών κ Ε. Βενιζέλος δεσμεύτηκε ότι θα συμπληρώσει τους πόρους των δήμων, για το 2012, με 450 εκ € επιπλέον. Αναμένουμε την υλοποίηση της δέσμευσης αυτής.

Είναι γεγονός ότι το Δεκέμβριο του 2011 εισέρευσαν αρκετοί πόροι στα ταμεία μας. Το 11ο και 12ο δωδεκατημόριο, η 3η και 4η δόση της ΣΑΤΑ, το 50% των «παρακρατηθέντων» και άρχισε η εξόφληση των τιμολογίων του ΘΗΣΕΑ. Είναι γεγονός ότι αυτές είναι θεσμοθετημένες υποχρεώσεις του κράτους. Με δεδομένη όμως την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας οι παραπάνω χρηματοροές δεν ήταν δεδομένες και θα πρέπει να θεωρηθούν ως επιτυχία και να αναγνωριστούν ως αποτέλεσμα των προσπαθειών που κατέβαλε το ΔΣ της ΚΕΔΕ.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση προφανώς δεν είναι υπεύθυνη για το πρόβλημα της ανεργίας για την οποία το Κεντρικό Κράτος πρέπει  να κάνει πολλά όσον αφορά στην αντιμετώπιση της. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση όμως δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη, δεν μπορεί να μην συμβάλλει στην αντιμετώπιση ή στην άμβλυνση ενός τόσου σημαντικού κοινωνικού προβλήματος. Είναι αλήθεια ότι εκεί που το Κεντρικό Κράτος συνεργάστηκε ή πολύ περισσότερο εμπιστεύτηκε την Τοπική Αυτοδιοίκηση τα αποτελέσματα της πολιτικής απασχόλησης ήταν εντυπωσιακά. Οι περισσότεροι σε αυτήν την αίθουσα γνωρίζουν ότι όταν στην Δανία, η εφαρμογή των πολιτικών απασχόλησης πέρασε από το Κεντρικό Κράτος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση η ανεργία περιορίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό. Παράλληλα,  θα πρέπει να τονιστεί ότι ακόμη και σήμερα, την περίοδο της κρίσης, υπάρχουν κράτη, όπως η Φιλανδία και η Αυστρία, που δημιουργούν ειδικά τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα για την αντιμετώπιση της κρίσης και της ανεργίας. Θα μου πείτε ότι σε μία χώρα με δημοσιονομική κρίση όλα αυτά δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω εδώ το παράδειγμα της Ισπανίας. Χώρα σε δημοσιονομική κρίση με πολύ μεγαλύτερη ανεργία από την Ελλάδα, η οποία όμως εμπιστεύτηκε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και έχει θέσει σε εφαρμογή ένα τοπικό αναπτυξιακό πρόγραμμα ανάσχεσης της ανεργίας.

Η ΚΕΔΕ από πολύ νωρίς είχε προβλέψει τις εξελίξεις και είχε σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Στο τακτικό της συνέδριο το 2008 στην Θεσσαλονίκη, η τότε ΚΕΔΚΕ, αποφάσισε να προτείνει στην τότε κυβέρνηση ένα πρόγραμμα ανάσχεσης της ανεργίας που θα στηριζόταν σε έργα αυτεπιστασίας και μάλιστα ανέλαβε την πρωτοβουλία να χρηματοδοτήσει την εθνική συμμετοχή με θεσμοθετημένους πόρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σήμερα, οι προτάσεις αυτές της ΚΕΔΚΕ παίρνουν σάρκα και οστά. Το πρόγραμμα για την αυτεπιστασία αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες του αναπτυξιακού προγράμματος «Αυτοδιοίκηση, Κοινωνική Συνοχή, Ισόρροπη Ανάπτυξη» (Α.Κ.Σ.Ι.Α.). Είναι προφανές ότι η ΚΕΔΕ υποστηρίζει το πρόγραμμα Α.Κ.Σ.Ι.Α. και πιέζει για την άμεση, χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις αλλά και χωρίς αποκλεισμούς εφαρμογή του. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει πολλά να κάνει και μπορεί, αρκεί η Κεντρική Κυβέρνηση να την εμπιστευτεί.

 Όπως είπα προηγούμενα η χώρα μας βρίσκεται στη δίνη μίας μεγάλης ύφεσης. Η Ύφεση πώς αντιμετωπίζεται; Μόνο με ανάπτυξη. Για να πραγματοποιηθεί η ανάπτυξη τι χρειάζεται; Επενδύσεις. Μπορούν να γίνουν επενδύσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων; Μα υπάρχει τουλάχιστον σήμερα Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων; Άρα τι μένει; Τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ του ΕΣΠΑ που είναι «παρκαρισμένα» σε διάφορους απίθανους φορείς και δομές και μένουν ανεκμετάλλευτα και αναξιοποίητα για την εθνική μας οικονομία. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει αποδείξει ότι όχι μόνο μπορεί να συμβάλλει με υψηλές απορροφήσεις, λόγω του μικρού μεγέθους των έργων, αλλά κυρίως, λόγω της διάχυσης των επενδυτικών αυτών έργων στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας μπορεί, να αμβλύνει τις τοπικές και περιφερειακές ανισότητες. Θα μου πείτε βέβαια ότι πάντοτε υπάρχει το πρόβλημα των μικρών δήμων που δεν έχουν το κατάλληλο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό. Σε αυτό το πρόβλημα η ΚΕΔΕ έχει από καιρό προτείνει λύση και μέχρι την υλοποίησή της δεν θα σταματήσω να την φωνάζω(όπως κάνω εδώ και χρόνια): Να δημιουργηθεί ένας υποστηρικτικός μηχανισμός για τους μικρούς, κυρίως ορεινούς και νησιωτικούς δήμους. Ο μηχανισμός αυτός δεν θα είναι γραφειοκρατικός, θα υποστηρίζει τη διατύπωση, ωρίμανση, εφαρμογή και έλεγχο των αναπτυξιακών προτάσεων. Είναι σίγουρο ότι η δημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού και η υποστήριξη των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων στις αναπτυξιακές προτάσεις του ΕΣΠΑ δε θα φέρουν μόνο επενδύσεις, δε θα συγκρατήσουν μόνο τους τοπικούς πληθυσμούς, αλλά θα προσελκύσουν και νέες επιχειρήσεις και οικογένειες. Άλλη εναλλακτική  πρόταση είναι η κατ’ εξαίρεση του Νόμου (περί προσλήψεων), δημιουργία Τεχνικών και Οικονομικών Υπηρεσιών στους Δήμους που δεν έχουν και η πιστοποίησή τους ως τελικοί δικαιούχοι.

Η οικονομική κρίση και η δημοσιονομική στενότητα μας επιβάλλει να στραφούμε ιδιαίτερα στις δυνατότητες αξιοποίησης των δικών μας αναπτυξιακών αποθεμάτων. Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά τίθεται επί τάπητος το θέμα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των δήμων. Η ακίνητη περιουσία των δήμων υπολογίζεται σε περίπου 12 δις €. Η ανάπτυξη πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των δήμων δεν σημαίνει αναγκαία ξεπούλημα. Η ακίνητη περιουσία τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ΚΑΠΗ, σε Βρεφονηπιακούς Σταθμούς και σε άλλες κοινωνικές υποδομές, στον περιορισμό του κόστους ενοικίασης χώρων, σε αναπτυξιακές δυνατότητες με την εφαρμογή ενεργών πολεοδομικών παρεμβάσεων. Υπάρχουν όμως δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορέσουν οι δήμοι να ξεδιπλώσουν τις δυνατότητες τους σχετικά με την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας τους. Η πρώτη η δημιουργία ενός ευέλικτου και διαμορφωμένου στις ιδιαιτερότητες τους, θεσμικού πλαισίου και η δεύτερη η δημιουργία ενός αποτελεσματικού εξειδικευμένου και σύγχρονού χρηματοπιστωτικού οργανισμού που θα προσφέρει προϊόντα και λύσεις ανταγωνιστικές όχι μόνο στην ελληνική αλλά και διεθνή αγορά.

Με τον τρόπο αυτό προχωρώ στη δεύτερη πρόταση που θα ήθελα να καταθέσω. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει εξειδικευμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που να προσφέρει ειδικά τραπεζικά προϊόντα σε δήμους και δημοτικές επιχειρήσεις. Με τη διάσπαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων σε εμπορικό και δεσμευμένο κομμάτι, το δεσμευμένο του κομμάτι θα μπορούσε να μετεξελιχθεί σε Δημοτική Τράπεζα. Οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές της Τοπικής Αυτοδιοίκηση στο δεσμευμένο κομμάτι του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων δεν θα καταδεικνύουν απλώς ότι η ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο καλύτερος του πελάτης, αλλά θα αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των εργασιών του. Η ισχύς αυτή των δήμων στο νέο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων σε συνδυασμό με την ανάγκη για σύγχρονα τραπεζικά προϊόντα οδηγεί, νομίζω αναπόφευκτα, στην πρόταση και διεκδίκηση αυτού που μόλις ανέφερα, δηλαδή το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να μετεξελιχθεί σε Δημοτική Τράπεζα.

Σύμφωνα με το νόμο 2664/1998 θα πρέπει να δημιουργηθούν κτηματολογικά γραφεία και μάλιστα ανατίθεται στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση η αρμοδιότητα τήρησης κτηματολογικών στοιχείων. Πιστεύουμε ότι η βάση δεδομένων που προκύπτει από τα κτηματολογικά στοιχεία θα πρέπει, με τη συμβολή οργανισμών όπως ο ΟΚΧΕ, να χρησιμοποιηθεί στη δημιουργία ενός αποκεντρωμένου μηχανισμού λειτουργίας, που θα μπορέσει να ανταποκριθεί με ταχύτερους ρυθμούς και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις ανάγκες των πολιτών και τις αναπτυξιακές πολιτικές του κάθε τόπου. Η αποτελεσματική ανάμειξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις διαδικασίες οργάνωσης στελέχωσης, διάρθρωσης και λειτουργίας των κτηματολογικών γραφείων θα προσφέρει στους δήμους όχι μόνο αξιόπιστες βάσεις δεδομένων και στοιχεία, αλλά και σημαντικούς πόρους που δεν θα επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό και δεν θα προκαλούν καμία επιπλέον αύξηση επιβαρύνσεων στο περιορισμένο ήδη διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. 

Ικανή και αναγκαία συνθήκη για να αναπτύξει την «αυτόνομη» δράση της η ΤΑ είναι η οικονομική της αυτοδυναμία. Ο σημαντικός ρόλος των επιχορηγήσεων στα οικονομικά των δήμων αποτελεί μοχλό εξάρτησης και κηδεμονίας. Η μοναδική διέξοδος που υπάρχει είναι η φορολογική αποκέντρωση. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά επιβεβαιώνεται η πάγια θέση της ΚΕΔΕ. Διεκδικούμε φορολογική αποκέντρωση, χωρίς νέους φόρους και ισχυρό αναδιανεμητικό μηχανισμό.

Αγαπητοί και αγαπητές συνάδελφοι,

Αν και ορεινός γνωρίζω πολύ καλά αυτό που λέει ο σοφός ελληνικός λαός: «ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται». Αυτό που περνάει η χώρα μας δεν είναι τρικυμία αλλά ένας πραγματικός τυφώνας. Δεν είναι επιλογή μας, είναι υποχρέωση μας να σταθούμε δίπλα στους δοκιμαζόμενους συμπολίτες μας. Σήμερα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φορά, θα πρέπει να κατεβάσουμε ιδέες, να εφαρμόσουμε καινοτομίες, να εξοικονομήσουμε πόρους, να αξιοποιήσουμε ανθρώπους και μέσα, ώστε να παράγουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους πολίτες μας με το μικρότερο δυνατό κόστος. Στην προσπάθεια μας αυτή θα πρέπει να ξεπεράσουμε γραφειοκρατικές αντιλήψεις. Η διαφάνεια ταυτίζεται με την έννοια της δημοκρατίας που όλοι υπηρετούμε. Το Σύνταγμα αποτελεί τον καταστατικό χάρτη που διέπει τη συμπεριφορά όλων μας. Βροντοφωνάζουμε: ΝΑΙ στη διαφάνεια! ΝΑΙ στους ελέγχους νομιμότητας! ΟΧΙ στους ελέγχους σκοπιμότητας! Θα πρέπει το ελεγκτικό συνέδριο από παράγοντας γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων να μετατραπεί σε ένα πολύτιμο εργαλείο διαφάνειας και επιτάχυνσης των διαδικασιών.

Όλοι καταλαβαίνουμε ότι οι εποχές των παχιών αγελάδων έχουν περάσει. Σε αυτές τις συνθήκες πιστεύω ακράδαντα ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση όχι μόνο μπορεί να προσφέρει ένα ανάχωμα στην κρίση, αλλά μπορεί να δείξει και το δρόμο για μία άλλου είδους ανάπτυξη που θα βασίζεται στην αποκέντρωση, στην άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων και στη χωρική συνοχή.