ΟΜΙΛΙΑ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΦΩΦΗΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕΔΕ

Το συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, διεξάγεται σε μια κρίσιμη συγκύρια για το μέλλον του τόπου.

Από το αποτέλεσμα των κρίσιμων διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη θα κριθεί επί της ουσίας αν θα δοθεί η ευκαιρία στη χώρα μας, να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους και να επιστρέψει στο  δρόμο που οδηγεί στην ανάπτυξη.

Θα κριθεί αν οι θυσίες των πολιτών που είναι δυσβάστακτες, πιάσουν τόπο.

Αυτή την κρίσιμη στιγμή για τη χώρα, δεν είναι η ώρα ούτε για αυτοκριτική, ούτε για προσωπικές στρατηγικές, ούτε για αποποίηση ευθυνών.

Είναι η ώρα της υπεύθυνης στάσης για να κάνουμε βήματα μπροστά.

Ο κόσμος που μας παρακολουθεί και δεν έχει την πολυτέλεια να χαμογελά.

Αγωνιά.

Απέναντι σε αυτή την αγωνία, υποχρέωση μας είναι να στηρίξουμε την κυβέρνηση Παπαδήμου, που έχει αναλάβει έναν από τους πλέον δύσκολους ρόλους στην ιστορία του ελληνικού κράτους.

Να σφραγίσει μια συμφωνία με την οποία για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, θα κληθούν να πληρώσουν όχι μόνο οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, όχι μόνο οι έλληνες και οι ευρωπαίοι πολίτες, αλλά και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Εκατό δισεκατομμύρια φεύγουν από τις πλάτες του ελληνικού λαού, που δεν αντέχει άλλες θυσίες, που δεν αντέχει άλλα επώδυνα μέτρα.

Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης μετά τον Καλλικράτη

Μέσα σε αυτό το κλίμα οφείλουμε να στηριχτούμε στην αυτοδιοίκηση,.

Η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί πλέον να είναι ένα απλά ένας κρίκος της κεντρικής εξουσίας. Πρέπει να δει μπροστά, να σχεδιάσει, να οραματιστή, να προτείνει και να εφαρμόσει καινοτόμα προγράμματα και δράσεις. Η επιτυχία της αυτοδιοίκησης θα είναι ιδίως σε αυτές τις συνθήκες να ξεπεράσει την κεντρική διοίκηση. Μπορεί να το πετύχει.

Περιφέρειες και δήμοι καλούνται πλέον να πάρουν τη σκυτάλη από την κεντρική διοίκηση σε μια σειρά από σημαντικούς τομείς και να αποδείξουν ότι το όραμα για αποκέντρωση δεν ήταν απλά ένα ευχολόγιο.

Να δώσουν ώθηση σε όλες τις προοδευτικές δυνάμεις αυτού του τόπου και να ανοίξουν νέους δρόμους μέσα από την κρίση.

Ένα χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων των νέων αυτοδιοικητικών αρχών είμαστε εδώ για να δούμε τις αδυναμίες που παρατηρήθηκαν στο πρώτο αυτό στάδιο εφαρμογής του Καλλικράτη.

Έχουμε ανοίξει ήδη τον διάλογο για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε, να διορθώσουμε προβλήματα που είδαμε ότι υπήρξαν στην εφαρμογή του, λάθη που πιθανά έγιναν στον σχεδιασμό του.

Έχουμε ξεκινήσει όλη αυτή τη συζήτηση και ξέρουμε όλοι παρά πολύ καλά ότι ένα από τα βασικά προβλήματα αυτής της μεταρρύθμισης ήταν ότι λόγω των οικονομικών δυσκολιών και της συγκεκριμένης συγκυρίας, δεν μπόρεσε να συνοδευτεί από τους απαραίτητους πόρους.

Οι άμεσες προτεραιότητες του ΥΠΕΣ

Γι αυτό το λόγο στο Υπουργείο Εσωτερικών θέσαμε συγκεκριμένες προτεραιότητες μέσα σε αυτό το δίμηνο. Η πρώτη να προσφέρουμε μια ανάσα στους δήμους γιατί υπήρχε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα και νομίζω ότι σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ έχουμε κάνει πολύ σημαντικά βήματα μέσα σε πάρα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Το δεύτερο που προσπαθήσαμε να κάνουμε  ήταν να επιλύσουμε ζητήματα θεσμικού χαρακτήρα σε σχέση και με το Ελεγκτικό Συνέδριο  και με το Παρακαταθηκών και Δανείων και γι αυτό το λόγο προωθήσαμε ήδη ρυθμίσεις στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών.

Το τρίτο που προωθούμε είναι το πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών που επεξεργαζόμαστε.

 Ένα νομοσχέδιο που προσπαθεί να αντιμετωπίσει προβλήματα κυρίως θεσμικού χαρακτήρα για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους δήμους και τις περιφέρειες να λειτουργήσουν καλύτερα. Δεν προσπαθούμε ούτε να ξηλώσουμε τη μεταρρύθμιση, ούτε να πούμε πολύ μεγάλα λόγια σε τόσο δύσκολες στιγμές.

Προσπαθούμε μέσα από την εμπειρία αυτού του χρόνου να έρθουμε στοχευμένα να διορθώσουμε όλα αυτά που έχετε πολύ εύστοχα εντοπίσει.

Το επόμενο που προσπαθήσαμε να κάνουμε αυτό το δίμηνο ήταν να μπορέσουμε να βοηθήσουμε και στα ζητήματα του προσωπικού.

Μέχρι την τελευταία στιγμή την παραμονή της πρωτοχρονιάς, τρέχαμε για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε περίπου 1300 θέσεις σε υπηρεσίες  ανταποδοτικού χαρακτήρα και σε προγράμματα  του ΕΣΠΑ.

Γνωρίζετε όλοι ότι ήδη έχει δοθεί εξαίρεση από τον περιορισμό του 50% για τις υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα κυρίως την καθαριότητα, έτσι ώστε να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα που έχετε με τις ελλείψεις προσωπικού.

Επιχειρησιακό «Καλλικράτης»

Την ίδια στιγμή - και είναι ένα ζήτημα που χειρίζομαι προσωπικά με βάση τις αρμοδιότητες μου- βρισκόμαστε στο στάδιο της υπογραφής του Πρωτόκολλου συνεργασίας μεταξύ ΚΕΔΕ, Υπουργείου Εσωτερικών και ΕΝΠΕ για το Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Καλλικράτης», ύψους 152.000.000 ευρώ

Πιστεύουμε ότι  θα μπορέσουμε μέσα από την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας να απλοποιήσουμε διαδικασίες, να αναδιοργανώσουμε υπηρεσίες, αλλά και να αναβαθμίσουμε το ανθρώπινο δυναμικό. Έχουν γίνει πολύ σημαντικές βελτιώσεις στο επιχειρησιακό, στη μεθοδολογία του, αλλά κυρίως στη συμμετοχή των δήμων και των περιφερειών.

Τελικός στόχος μας είναι να μπορέσουν οι ίδιοι οι δήμοι, από το κέντρο ως την περιφέρεια να αναλάβουν τις ευθύνες που τους δίνει ο Καλλικράτης, να αναλάβουν ουσιαστική  δράση και να προσφέρουν στους πολίτες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι μετά από διάλογο καταλήξαμε ότι θα συμμετέχουν δυο εκπρόσωποι της ΚΕΔΕ και δυο της ΕΝΠΕ στην ομάδα διοίκησης έργου που θα παρακολουθεί από εδώ και πέρα το έργο του επιχειρησιακού προγράμματος Καλλικράτης.

Θα προχωρήσουμε και σε υπογραφή προγραμματικής σύμβασης και ήδη έχουμε διαμορφώσει μνημόνιο συνεργασίας που καθορίζει τα επόμενα βήματα.

Δεν θα γίνουν προγράμματα και μελέτες για εσάς χωρίς εσάς. Δεν θα πετάξουμε τα χρήματα πάλι σε μελέτες χωρίς κανένα αντίκρισμα.

Επιτελικό κράτος

Η επόμενη φάση για τον Καλλικράτη είναι πως θα προχωρήσουμε στο επιτελικό κράτος.

Γιατί μπορεί να έγιναν οι ανακατανομές αρμοδιοτήτων ανάμεσα στον πρώτο και στον δεύτερο βαθμό, έγινε η αιρετή περιφέρεια, δημιουργήθηκαν λιγότεροι και ισχυρότεροι δήμοι, όμως παραμένουμε ακόμη ένα από τα πιο συγκεντρωτικά κράτη της Ευρώπης και αυτό πρέπει να αλλάξει.

Ακόμη και τώρα και παρά τον Καλλικράτη, υπάρχει πολυδιάσπαση ανάμεσα στις αρμοδιότητες των Υπουργείων, των αποκεντρωμένων διοικήσεων, των αιρετών περιφερειών και των δήμων.

Τίποτα ουσιαστικό δεν θα μπορέσει να γίνει, αν δεν λυθεί το βασικό πρόβλημα της αυτοδιοίκησης, που σχετίζεται με την επικάλυψη των αρμοδιοτήτων και την έλλειψη πόρων. Ένας συνδυασμός που μας έχει οδηγήσει στην έλλειψη παραγωγικότητας.

Όλα τα Υπουργεία θα πρέπει να αποκεντρώσουν τις μη επιτελικές αρμοδιότητες τους.

Χρειάζεται και ένας Καλλικράτης στο Κράτος και αυτό βεβαίως δεν μπορεί να γίνει χωρίς και τη δική σας συνεργασία. 

Επιστροφή στην περιφέρεια

Αποκέντρωση σημαίνει και επιστροφή στην περιφέρεια.

Η δημιουργία μεγάλων αστικών κέντρων δεν μπορεί να δώσει λύσεις, δεν μπορεί να προσφέρει θέσεις εργασίας, δεν μπορεί να υπηρετήσει το στόχο για ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο.

Το μεγάλο στοίχημα είναι το πώς θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε το μοντέλο αυτό του δήμου, που θα είναι ισχυρός, αλλά δεν θα χάνει την επαφή  με τον πολίτη.

Ένα διοικητικό μοντέλο που θα εξυπηρετεί το αναπτυξιακό μοντέλο.

Αν θέλουμε να μιλήσουμε ξανά για παραγωγικότητα, θα πρέπει να εγκαταλείψουμε το πρότυπο της Αθήνας και των πολύ μεγάλων πόλεων, όπου το κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης έως τώρα ήταν η παροχή υπηρεσιών, το εμπόριο και κυρίως το παραεμπόριο και η οικοδομή.

Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης φυσικά, υπάρχουν πάρα πολλοί πολίτες που σκέπτονται σοβαρά την επιστροφή στην περιφέρεια, στον τόπο καταγωγής τους.

Εκεί όπου πιστεύουν ότι εκμεταλλευόμενοι τη γη και το μικρότερο κόστος διαβίωσης θα μπορέσουν να αντέξουν μέσα σε αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες. Εκεί που υπάρχει πεδίο για καινοτομία αλλά και συνεταιριστικές επιχειρηματικές συμπράξεις

Είναι μεγάλο στοίχημα να μπορέσουμε να μετατρέψουμε αυτή την ανάγκη των πολιτών, σε μια ευκαιρία για τους ίδιους και για την πατρίδα.

Χρειάζεται σχέδιο, χρειάζεται συντονισμός κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης, πρέπει να είναι η πρώτη μας κίνηση στα πλαίσια ενός νέου αναπτυξιακού σχεδίου . Ξεκινάμε το διάλογο με τους αιρετούς της αυτοδιοίκησης για να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους η «επιστροφή στην περιφέρεια» θα σηματοδοτήσει όχι μια μειωτική και απέλπιδα εξέλιξη αλλά μια ατομική και συλλογική διέξοδο από την κρίση.

Προγράμματα αυτεπιστασίας

Ταυτόχρονα με τις θεσμικές και διοικητικές παρεμβάσεις, το Υπουργείο Εσωτερικών μπορεί και πρέπει να συμβάλει στο ζήτημα της απασχόλησης

Γι αυτό σχεδιάσαμε και εφαρμόζουμε τα προγράμματα αυτεπιστασίας.

Ανακοινώσαμε πριν από δύο ημέρες όλες τις λεπτομέρειες του τριετούς προγράμματος που ξεκινά φέτος και  αναμένεται να έχει ετήσιο αριθμό ωφελούμενων πάνω από 35.000.

Έχω εισηγηθεί στο Υπουργείο Εργασίας μετά το τέλος Ιανουαρίου με την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ να μελετήσουμε τη δυνατότητα να υπάρξει ξανά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα μερικής απασχόλησης στους δήμους 

Κοινωνική πολιτική

Είναι πολύ σημαντικό στην παρούσα συγκυρία να αναδείξουμε το ανθρώπινο πρόσωπο της αυτοδιοίκησης. Οι δήμοι πρέπει να εξαντλήσουν κάθε δυνατότητα που έχουν προκειμένου να βοηθήσουν όσους έχουν περισσότερη ανάγκη.

Πιστεύω ότι μέσα σε αυτή την κρίση είναι εξαιρετικά σημαντικό οι δήμοι και οι περιφέρειες, αλλά κυρίως οι δήμοι που είναι πιο κοντά στον πολίτη να μπορούν να προσφέρουν στήριξη στοχευμένα, πέρα από τη λογική της φιλανθρωπίας και των συσσιτίων.

Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να μπορέσουμε να δώσουμε μια ανάσα, μια παράταση στο πρόγραμμα Βοήθεια Στο Σπίτι.

 Η προσπάθεια που γίνεται είναι να ξεκινήσουμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας να χτίζουμε ένα σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας, να διευρύνουμε τον αριθμό των ωφελούμενων έτσι ώστε να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των ηλικιωμένων, των ΑΜΕΑ, ακόμη και αν είναι ανασφάλιστοι.

Στη γενική συνέλευση της ΠΕΔΑ πριν από λίγες ήμερες πρότεινα  την προώθηση ενός ειδικού προγράμματος για τους αστέγους με τη συνεργασία των Υπουργείων Εσωτερικών, Υγείας και Εργασίας και των  δήμων.

Στους άστεγους θα προσφέρεται τροφή, διανυκτέρευση, υπηρεσίες υγείας και συμβουλευτική υποστήριξη. Η έννοια της διανυκτέρευσης δεν είναι τυχαία, καθώς δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα ίδρυμα, αλλά να προσφέρουμε αξιοπρέπεια στους αστέγους και να τους προτρέψουμε να ξαναμπούν στον κοινωνικό ιστό, να τους βοηθήσουμε να εργαστούν και να δημιουργήσουν ξανά.

Συνεργαζόμαστε με τον Υφυπουργό Υγείας κ. Μάρκο Μπόλαρη, το Γενικό Γραμματέα Πρόνοιας Γιώργο Κατριβάνο και εκπρόσωπους του Υπουργείου Εργασίας,  προκειμένου να συντονιστεί η δράση των τριών Υπουργείων και να τεθούν οι βάσεις  για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προστασίας των αστέγων.

Ένα πρόγραμμα που θέλουμε να είναι ευέλικτο και θα περιλαμβάνει τόσο άμεσα μέτρα προστασίας, όσο και τη δημιουργία  ειδικών δομών για τους αστέγους για τις  οποίες μπορούμε να εκμεταλλευτούμε ευρωπαϊκά προγράμματα.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα θα μπορούμε να κάνουμε τις σχετικές ανακοινώσεις.

Κυρίες και κύριοι,

Ο Καλλικράτης είναι μια πολύ μεγάλη τομή.

Δεκάδες ανθρώπων στην Αυτοδιοίκηση δούλεψαν όλα τα προηγούμενα χρόνια προκειμένου να ωριμάσουν οι συνθήκες και να καταφέρουμε να φτάσουμε σε αυτή τη θεσμική μεταρρύθμιση.

Όσο και αν είναι δύσκολες οι συνθήκες είναι πολύ μεγάλο το στοίχημα του Καλλικράτη. Δεν πρέπει να το χάσουμε. Θα προωθήσουμε όσες αλλαγές κρίνουμε απαραίτητες, όσες αλλαγές έχετε διαπιστώσει ότι χρειάζονται μέσα από τον ένα χρόνο εμπειρίας.

Ο Καλλικράτης θα πετύχει με διάλογο, συνεργασία και κοινή δράση.